Zaćma starcza. Objawy i leczenie. Czy można jej zapobiec?
Z wiekiem nasze oczy, podobnie jak cały organizm, przechodzą naturalny proces starzenia. Jednym z najczęstszych jego przejawów jest zaćma starcza – schorzenie, które dotyka większości osób po 65. roku życia. Choć początkowo objawy mogą być subtelne, nieleczona zaćma prowadzi do stopniowego pogorszenia widzenia, a w skrajnych przypadkach nawet do ślepoty. Na szczęście współczesna medycyna oferuje skuteczne metody leczenia, które pozwalają przywrócić ostrość widzenia i poprawić jakość życia.
W tym artykule, przygotowanym przez zespół specjalistów Kliniki SwissLaser, przedstawiamy kompleksowe informacje na temat zaćmy starczej – od mechanizmu jej powstawania, przez objawy, po nowoczesne metody leczenia i możliwości profilaktyki.
Czego dowiesz się z poniższego tekstu?
- Czym dokładnie jest zaćma starcza? To stopniowe mętnienie soczewki oka związane z procesem starzenia się organizmu.
- Jakie są pierwsze objawy zaćmy? Początkowo występuje niewyraźne widzenie, zwiększona wrażliwość na światło i pogorszenie widzenia w nocy.
- Jak wygląda zabieg usunięcia zaćmy? To małoinwazyjny zabieg polegający na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową.
- Czy zaćmie można zapobiec? Całkowite zapobieganie nie jest możliwe, ale odpowiedni styl życia może opóźnić jej rozwój.
- Kiedy należy zgłosić się do okulisty? Regularne badania wzroku po 40. roku życia pozwalają wcześnie wykryć zaćmę i monitorować jej rozwój.
Czym jest zaćma starcza i jak powstaje?
Zaćma starcza (katarakta starcza, łac. cataracta senilis) to jedno z najczęstszych schorzeń okulistycznych związanych z wiekiem. Polega na stopniowym mętnieniu naturalnej soczewki oka, która w warunkach prawidłowych jest przezroczysta. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zaćma jest odpowiedzialna za około 51% przypadków ślepoty na świecie, dotykając ponad 65 milionów ludzi.
Mechanizm powstawania zaćmy
Soczewka oka zbudowana jest głównie z białek (krystaliny) i wody, ułożonych w precyzyjną strukturę, która zapewnia jej przejrzystość. Z wiekiem dochodzi do biochemicznych i strukturalnych zmian w tych białkach:
- Oksydacja (utlenianie) białek soczewki
- Zmiana struktury białek z rozpuszczalnej na nierozpuszczalną
- Agregacja (zlepianie się) białek, tworzące nieprzezroczyste złogi
- Zmniejszenie zawartości wody w soczewce, co prowadzi do jej zagęszczenia
Te procesy powodują zmętnienie soczewki, które zaburza prawidłowe przechodzenie światła do siatkówki. Można to porównać do czystej szyby, która z czasem staje się zaparowana lub zabrudzona – światło nie może przez nią swobodnie przechodzić, a obraz staje się rozmazany.
Rodzaje zaćmy starczej
W zależności od lokalizacji zmętnienia w obrębie soczewki wyróżniamy kilka typów zaćmy starczej:
- Zaćma jądrowa – zmętnienie obejmuje centralną część soczewki (jądro)
- Zaćma korowa – zmętnienie dotyczy obwodowych części soczewki (kory)
- Zaćma podtorebkowa tylna – zmętnienie występuje tuż pod torebką soczewki od strony ciała szklistego
- Zaćma mieszana – kombinacja powyższych typów
Każdy typ zaćmy charakteryzuje się nieco innymi objawami i tempem progresji. Zaćma jądrowa często prowadzi do krótkowzroczności, podczas gdy zaćma podtorebkowa tylna może powodować znaczne pogorszenie widzenia nawet przy niewielkim zmętnieniu.
Objawy zaćmy starczej – jak ją rozpoznać?
Zaćma rozwija się stopniowo, a jej pierwsze objawy są często subtelne i mogą być przypisywane naturalnemu procesowi starzenia się lub innym schorzeniom oczu. Badania kliniczne wskazują, że początkowe stadium zaćmy może trwać miesiącami lub latami, zanim pacjent zauważy znaczące pogorszenie widzenia.
Wczesne objawy zaćmy:
- Stopniowe pogorszenie ostrości widzenia – objawiające się jako „zamglone” lub rozmyte widzenie
- Zwiększona wrażliwość na światło (fotofobia) – dyskomfort przy jasnym oświetleniu lub odblasku
- Efekt halo wokół źródeł światła – szczególnie widoczny w nocy wokół latarni ulicznych czy reflektorów samochodowych
- Pogorszenie widzenia w nocy – trudności z prowadzeniem pojazdu po zmroku
- Częste zmiany mocy okularów – potrzeba częstszej wymiany szkieł korekcyjnych
Zaawansowane objawy zaćmy:
- Znaczne obniżenie ostrości widzenia – trudności z czytaniem, oglądaniem telewizji, rozpoznawaniem twarzy
- Zmiany w postrzeganiu kolorów – kolory wydają się wyblakłe, żółtawe lub przyciemnione
- Diplopia jednooczna – widzenie podwójne występujące nawet przy zakryciu jednego oka
- Trudności z widzeniem kontrastów – problemy z rozróżnianiem podobnych odcieni
- Widoczne zmętnienie źrenicy – w zaawansowanych przypadkach zmętnienie soczewki może być zauważalne gołym okiem jako szarawe lub białawe zabarwienie źrenicy
Ważne jest, aby pamiętać, że objawy zaćmy mogą się różnić w zależności od jej typu i stopnia zaawansowania. Niektórzy pacjenci mogą początkowo doświadczać poprawy widzenia z bliska (tzw. „druga młodość oka”) z powodu zmian refrakcyjnych związanych z zaćmą jądrową, jednak jest to zjawisko przejściowe i ostatecznie dochodzi do pogorszenia wzroku.
Czynniki ryzyka rozwoju zaćmy starczej
Choć zaćma starcza jest naturalnym procesem związanym ze starzeniem się organizmu, istnieją czynniki, które mogą przyspieszyć jej rozwój. Badania epidemiologiczne wskazują na następujące czynniki ryzyka:
Czynniki niemodyfikowalne:
- Wiek – główny czynnik ryzyka; po 80. roku życia zaćma występuje u ponad 90% osób
- Płeć – kobiety są nieco bardziej narażone na rozwój zaćmy
- Predyspozycje genetyczne – występowanie zaćmy w rodzinie zwiększa ryzyko
- Czynniki etniczne – w niektórych populacjach zaćma występuje częściej
Czynniki modyfikowalne:
- Ekspozycja na promieniowanie UV – długotrwała ekspozycja na słońce bez ochrony
- Palenie tytoniu – zwiększa ryzyko o 2-3 razy
- Cukrzyca – przyspiesza procesy degeneracyjne w soczewce
- Nadciśnienie tętnicze – zaburza mikrokrążenie w oku
- Otyłość – związana z przewlekłym stanem zapalnym
- Stosowanie niektórych leków – np. długotrwałe przyjmowanie kortykosteroidów
- Urazy oczu – wcześniejsze urazy mechaniczne lub toksyczne
- Przewlekłe choroby oczu – np. przewlekłe zapalenie błony naczyniowej
- Nadmierne spożycie alkoholu – zwiększa stres oksydacyjny
Zrozumienie tych czynników ryzyka jest istotne dla opracowania strategii profilaktycznych i wczesnego wykrywania zaćmy, szczególnie u osób z grupy podwyższonego ryzyka.
Diagnostyka zaćmy – badania okulistyczne
Diagnostyka zaćmy starczej opiera się na kompleksowym badaniu okulistycznym. W Klinice SwissLaser wykorzystujemy najnowocześniejszy sprzęt diagnostyczny, który pozwala na precyzyjną ocenę stanu soczewki i całego układu optycznego oka.
Standardowe badania diagnostyczne:
- Badanie ostrości wzroku – ocena funkcjonalna, określająca stopień upośledzenia widzenia
- Badanie w lampie szczelinowej – umożliwia bezpośrednią obserwację zmętnienia soczewki
- Tonometria – pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego
- Badanie dna oka – ocena stanu siatkówki i nerwu wzrokowego
Zaawansowane badania diagnostyczne:
- Optyczna koherentna tomografia przedniego odcinka oka (OCT) – umożliwia precyzyjną ocenę struktur przedniego odcinka oka, w tym soczewki
- Badanie aberrometrem – pozwala na ocenę aberracji optycznych oka
- Badanie kontrastu – ocenia zdolność rozróżniania podobnych odcieni
- Pomiar rozpraszania światła w oku – ocenia ilość światła rozproszonego przez zmętniałą soczewkę
Unikalne możliwości diagnostyczne kliniki SwissLaser pozwalają na wykrycie zaćmy już we wczesnym stadium, co umożliwia odpowiednie monitorowanie jej rozwoju i zaplanowanie optymalnego momentu leczenia.
Nowoczesne metody leczenia zaćmy starczej
Jedyną skuteczną metodą leczenia zaćmy jest zabieg chirurgiczny, polegający na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową (IOL – Intraocular Lens). Według badań klinicznych, skuteczność tego zabiegu wynosi ponad 95%, a ryzyko poważnych powikłań nie przekracza 1%.
Wskazania do zabiegu
Zabieg usunięcia zaćmy jest wskazany, gdy:
- Zaćma znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie pacjenta
- Pogorszenie widzenia utrudnia wykonywanie pracy zawodowej
- Prowadzenie pojazdów staje się niebezpieczne
- Zaćma utrudnia diagnostykę lub leczenie innych chorób oka
Co ważne, współczesne podejście do leczenia zaćmy nie wymaga „dojrzewania” zaćmy przed zabiegiem. Decyzja o zabiegu podejmowana jest indywidualnie, w oparciu o subiektywne dolegliwości pacjenta i obiektywne badania okulistyczne.
Metody operacyjne
W naszej klinice wykonujemy zabiegi usunięcia zaćmy metodą fakoemulsyfikacji – obecnie złotym standardem w chirurgii zaćmy, charakteryzującym się wysokim profilem bezpieczeństwa i szybką rehabilitacją wzrokową.
Fakoemulsyfikacja – małoinwazyjny zabieg usunięcia zaćmy
Fakoemulsyfikacja to mikrochirurgiczna technika polegająca na:
- Wykonaniu mikroskopijnego nacięcia rogówki (ok. 2,2-2,8 mm)
- Otwarciu przedniej torebki soczewki (kapsuloreksja)
- Rozbiciu jądra soczewki za pomocą ultradźwięków i jego usunięciu
- Dokładnym oczyszczeniu torebki soczewki
- Implantacji sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej
Zaletami tej metody są:
- Minimalna inwazyjność – małe nacięcie nie wymaga założenia szwów
- Krótki czas zabiegu – zazwyczaj 15-20 minut
- Zabieg ambulatoryjny – pacjent wraca do domu tego samego dnia
- Szybka rehabilitacja – podstawowe funkcje wzrokowe wracają już w ciągu kilku dni
- Niskie ryzyko powikłań – dzięki precyzji i kontroli zabiegu
Rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych (IOL)
Klinika SwissLaser oferuje szeroki wybór najnowocześniejszych soczewek wewnątrzgałkowych, dostosowanych do indywidualnych potrzeb pacjenta:
1. Soczewki jednoogniskowe (monofokalne)
Zapewniają ostre widzenie na jedną odległość (najczęściej dal). Po zabiegu z tymi soczewkami pacjent zazwyczaj potrzebuje okularów do czytania lub pracy z bliska.
2. Soczewki wieloogniskowe (multifokalne)
Umożliwiają ostre widzenie na różne odległości (dal, pośrednią i bliż), znacznie zmniejszając zależność od okularów po zabiegu. Wyróżniamy:
- Soczewki biofokalne – z dwoma punktami ostrości
- Soczewki tryfokalne – z trzema punktami ostrości
- Soczewki z rozszerzoną głębią ostrości (EDOF) – zapewniające płynne widzenie w szerokim zakresie odległości
3. Soczewki toryczne
Korygują astygmatyzm rogówkowy, umożliwiając lepsze widzenie bez okularów do dali u pacjentów z tą wadą wzroku. Dostępne są również w wersjach wieloogniskowych.
4. Soczewki filtrujące światło niebieskie
Zawierają specjalne filtry, które blokują potencjalnie szkodliwe światło niebieskie, co może mieć znaczenie dla ochrony siatkówki i zmniejszenia ryzyka zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD).
Wybór odpowiedniej soczewki jest kluczowym elementem procesu leczenia zaćmy. W Klinice SwissLaser każdy pacjent przechodzi szczegółowe badania i konsultacje, które pozwalają na dobranie optymalnego rozwiązania, uwzględniającego styl życia, zawód, hobby oraz indywidualne oczekiwania.
Soczewki EDOF
Soczewki EDOF (Extended Depth of Focus) reprezentują innowacyjny rozwój w nowoczesnej chirurgii oka. Te soczewki Premium oferują dzięki rozszerzonej głębi ostrości ciągły zakres ostrego widzenia od dali do odległości pośredniej – idealne rozwiązanie dla aktywnych osób, które cenią naturalne widzenie i minimalne efekty uboczne.
Soczewki wewnątrzgałkowe EDOF oferują doskonały kompromis między jakością widzenia a niezależnością od okularów. Są szczególnie odpowiednie dla pacjentów, którzy cenią naturalne widzenie i minimalne efekty uboczne. Ciągły zakres ostrości i krótki okres adaptacji czynią je atrakcyjną alternatywą dla klasycznych soczewek multifokalnych.
Technologia EDOF wykorzystuje rewolucyjną koncepcję optyczną, która różni się od klasycznych soczewek multifokalnych. Zamiast kilku zdefiniowanych ognisk tworzy ciągły zakres ostrego widzenia. Ta innowacja umożliwia szczególnie naturalne doświadczenie widzenia z minimalnymi efektami ubocznymi.
Przebieg leczenia zaćmy
Leczenie zaćmy w naszej klinice to zaplanowany, wieloetapowy proces, któremu przyświeca zasada indywidualnego podejścia do każdego pacjenta:
1. Konsultacja wstępna i diagnostyka
Pierwszy krok to kompleksowe badanie okulistyczne, obejmujące:
- Szczegółowy wywiad medyczny
- Badanie ostrości wzroku
- Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego
- Badanie w lampie szczelinowej
- Badanie dna oka
- Specjalistyczne badania dodatkowe (OCT, aberrometria, biometria)
Na podstawie wyników nasi specjaliści oceniają stopień zaawansowania zaćmy i omawiają z pacjentem dostępne opcje leczenia.
2. Kwalifikacja do zabiegu
W przypadku decyzji o zabiegu, pacjent przechodzi szczegółowe badania kwalifikacyjne:
- Biometria oka – precyzyjny pomiar długości gałki ocznej i krzywizny rogówki, niezbędny do obliczenia mocy soczewki wewnątrzgałkowej
- Topografia rogówki – badanie kształtu rogówki
- Badania laboratoryjne – podstawowe badania krwi
- Konsultacja anestezjologiczna – jeśli istnieją wskazania
3. Wybór soczewki wewnątrzgałkowej
To kluczowy etap, podczas którego wspólnie z pacjentem ustalamy typ soczewki najlepiej odpowiadający jego potrzebom. Uwzględniamy przy tym:
- Styl życia i aktywności pacjenta
- Wykonywany zawód
- Zainteresowania i hobby
- Oczekiwania dotyczące widzenia po zabiegu
- Ewentualne współistniejące schorzenia okulistyczne
4. Przygotowanie do zabiegu
Pacjent otrzymuje szczegółowe instrukcje dotyczące przygotowania do zabiegu:
- Sposób stosowania kropli przeciwzapalnych i antybiotykowych przed zabiegiem
- Zalecenia dotyczące przyjmowania leków (zwłaszcza przeciwzakrzepowych)
- Informacje o posiłkach przed zabiegiem
- Wskazówki dotyczące higieny
5. Zabieg usunięcia zaćmy
Zabieg przeprowadzany jest w warunkach ambulatoryjnych, w większości przypadków w znieczuleniu miejscowym (krople znieczulające). Procedura trwa zazwyczaj 15-20 minut i obejmuje:
- Przygotowanie oka (dezynfekcja, obłożenie operacyjne)
- Wykonanie mikroskopijnego nacięcia
- Usunięcie zmętniałej soczewki metodą fakoemulsyfikacji
- Implantację wybranej soczewki wewnątrzgałkowej
- Podanie leków przeciwzapalnych i antybiotykowych
Po zabiegu pacjent pozostaje pod obserwacją przez 1-2 godziny, a następnie, jeśli nie ma przeciwwskazań, może wrócić do domu.
6. Opieka pooperacyjna
Plan wizyt kontrolnych ustalany jest indywidualnie, ale typowo obejmuje:
- Pierwszą wizytę kontrolną następnego dnia po zabiegu
- Kolejne wizyty po tygodniu i miesiącu
- Końcową ocenę po 3 miesiącach
Podczas wizyt kontrolnych oceniamy:
- Gojenie się oka
- Pozycję soczewki wewnątrzgałkowej
- Ciśnienie wewnątrzgałkowe
- Ostrość wzroku
- Ewentualne powikłania
7. Rehabilitacja wzrokowa
W okresie pooperacyjnym pacjent stosuje zalecone krople (antybiotykowe i przeciwzapalne) zgodnie z ustalonym schematem. Rehabilitacja wzrokowa obejmuje:
- Stopniowy powrót do codziennych aktywności (już po kilku dniach)
- Unikanie wysiłku fizycznego przez ok. 2 tygodnie
- Ochronę oka przed urazami i zanieczyszczeniami
- W przypadku soczewek wieloogniskowych – trening wzrokowy wspomagający adaptację do nowego widzenia
Możliwe powikłania i ich zapobieganie
Chirurgia zaćmy należy do najbezpieczniejszych zabiegów okulistycznych, a poważne powikłania występują rzadko. Według danych klinicznych, częstość istotnych powikłań nie przekracza 1-2%. Niemniej, jak każda procedura medyczna, zabieg niesie ze sobą pewne ryzyko.
Potencjalne powikłania wczesne:
- Przejściowy wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego – zazwyczaj łatwo kontrolowany lekami
- Obrzęk rogówki – najczęściej ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni
- Zapalenie wewnątrzgałkowe – rzadkie, ale wymagające szybkiej interwencji
- Krwawienie wewnątrzgałkowe – występuje sporadycznie, zwłaszcza u pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe
- Wypadnięcie ciała szklistego – może wymagać dodatkowej interwencji chirurgicznej
Potencjalne powikłania późne:
- Zmętnienie torebki tylnej soczewki – najczęstsze późne powikłanie, występujące u ok. 20-30% pacjentów w ciągu 2-5 lat po zabiegu; łatwo leczone laserowo
- Przemieszczenie soczewki wewnątrzgałkowej – rzadkie, może wymagać reoperacji
- Torbielowaty obrzęk plamki – może wpływać na ostrość widzenia
- Odwarstwienie siatkówki – bardzo rzadkie, ale poważne powikłanie
W Klinice SwissLaser minimalizujemy ryzyko powikłań poprzez:
- Dokładną kwalifikację pacjentów
- Stosowanie najnowocześniejszych technik operacyjnych
- Użycie soczewek wewnątrzgałkowych najwyższej jakości
- Ścisłe przestrzeganie protokołów okołooperacyjnych
- Regularną kontrolę pooperacyjną
- Szybką reakcję na ewentualne nieprawidłowości
Ważnym elementem profilaktyki powikłań jest również edukacja pacjenta i ścisłe przestrzeganie zaleceń pooperacyjnych.
Czy można zapobiec zaćmie starczej?
Zaćma starcza jest naturalnym procesem związanym ze starzeniem się organizmu, dlatego całkowite zapobieganie jej rozwojowi nie jest możliwe. Jednak badania naukowe wskazują, że można opóźnić jej pojawienie się i spowolnić progresję poprzez modyfikację stylu życia i eliminację czynników ryzyka.
Strategie profilaktyczne:
1. Ochrona przed promieniowaniem UV
Długotrwała ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe przyspiesza oksydację białek soczewki. Aby zminimalizować ten efekt, zaleca się:
- Noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV-A i UV-B
- Używanie kapeluszy z szerokim rondem podczas przebywania na słońcu
- Unikanie bezpośredniej ekspozycji na słońce w godzinach największego nasłonecznienia
2. Zdrowa, zbilansowana dieta
Badania sugerują, że dieta bogata w antyoksydanty może spowalniać rozwój zaćmy. Szczególnie korzystne są:
- Warzywa i owoce bogate w witaminy A, C i E
- Produkty zawierające luteinę i zeaksantynę (szpinak, jarmuż, żółte i pomarańczowe warzywa)
- Kwasy tłuszczowe omega-3 (ryby morskie, orzechy, nasiona lnu)
- Produkty bogate w selen i cynk
3. Unikanie używek
- Zaprzestanie palenia tytoniu – palacze mają 2-3 razy większe ryzyko rozwoju zaćmy
- Ograniczenie spożycia alkoholu – nadmierne spożycie zwiększa stres oksydacyjny
4. Kontrola chorób przewlekłych
Prawidłowe leczenie chorób, które zwiększają ryzyko zaćmy:
- Cukrzyca – utrzymywanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi
- Nadciśnienie tętnicze – regularna kontrola ciśnienia i stosowanie zaleconych leków
- Otyłość – utrzymywanie prawidłowej masy ciała
5. Ochrona oczu przed urazami
Urazy mechaniczne i chemiczne mogą przyspieszać rozwój zaćmy, dlatego zaleca się:
- Stosowanie okularów ochronnych podczas pracy z substancjami chemicznymi
- Używanie odpowiednich zabezpieczeń przy pracach mogących powodować urazy oczu
- Ochronę oczu podczas uprawiania sportów kontaktowych
6. Regularne badania okulistyczne
Wczesne wykrycie zmian w soczewce pozwala na monitorowanie ich progresji i wdrożenie odpowiednich działań:
- Badania okulistyczne co 2 lata po 40. roku życia
- Badania raz w roku po 60. roku życia
- Częstsze kontrole u osób z grupy podwyższonego ryzyka
Choć nie możemy całkowicie zapobiec zaćmie, świadome działania profilaktyczne mogą znacząco opóźnić jej rozwój i złagodzić przebieg, co przekłada się na dłuższe utrzymanie dobrej jakości widzenia.
Eksperci SwissLaser o zdrowiu oczu
W Klinice Laserowej Korekcji Wzroku SwissLaser w Warszawie przykładamy szczególną wagę do kompleksowej opieki nad zdrowiem oczu naszych pacjentów. Pod kierownictwem dr. Victora Derhartuniana – specjalisty o międzynarodowym uznaniu i bogatym doświadczeniu klinicznym – oferujemy nie tylko zaawansowane zabiegi laserowej korekcji wzroku, ale również profesjonalną diagnostykę i leczenie różnorodnych schorzeń okulistycznych, w tym zaćmy.
Dr Derhartunian, prowadzący również kliniki EyeLaser we Wiedniu i Centrum Chirurgii Laserowej w Zurychu, łączy najnowszą wiedzę medyczną z zaawansowaną technologią, zapewniając pacjentom opiekę na najwyższym światowym poziomie. Jego wieloletnie doświadczenie w chirurgii zaćmy i nagrody Patients’ Choice Award (2012-2023) przyznawane przez Royal College of Nursing w Londynie świadczą o jakości świadczonych usług.
Zespół SwissLaser to grupa doświadczonych okulistów, którzy regularnie uczestniczą w międzynarodowych konferencjach i szkoleniach, by zapewnić pacjentom dostęp do najnowocześniejszych metod diagnostyki i leczenia zaćmy. Nasi specjaliści przeprowadzili tysiące zabiegów usunięcia zaćmy z doskonałymi wynikami, co potwierdza zarówno ich profesjonalizm, jak i efektywność stosowanych metod.
Klinika SwissLaser, będąca Centrum Referencyjnym firmy SCHWIND eye-tech-solutions, dysponuje najnowocześniejszym sprzętem diagnostycznym i terapeutycznym, umożliwiającym precyzyjną ocenę stanu zdrowia oczu oraz skuteczne leczenie.
Zaćma to naturalny proces
Zaćma starcza, choć jest naturalnym procesem związanym z wiekiem, nie musi oznaczać pogodzenia się z utratą dobrej jakości widzenia. Współczesna okulistyka oferuje bezpieczne i skuteczne metody leczenia, które pozwalają nie tylko usunąć zaćmę, ale również skorygować współistniejące wady wzroku.
Kluczowe aspekty dotyczące zaćmy starczej:
- Jest najczęstszą przyczyną odwracalnej ślepoty na świecie
- Jej rozwój można opóźnić poprzez odpowiednią profilaktykę i zdrowy styl życia
- Nowoczesne metody operacyjne charakteryzują się wysokim profilem bezpieczeństwa i doskonałymi wynikami
- Dzięki zaawansowanym soczewkom wewnątrzgałkowym możliwe jest nie tylko usunięcie zaćmy, ale również korekcja wad wzroku
- Wczesna diagnostyka i podjęcie leczenia we właściwym momencie pozwalają uniknąć zaawansowanych stadiów zaćmy i związanych z nimi powikłań
W Klinice SwissLaser oferujemy kompleksową opiekę na każdym etapie leczenia zaćmy – od diagnostyki, przez zabieg, po opiekę pooperacyjną. Nasz doświadczony zespół specjalistów, wykorzystując najnowocześniejsze technologie, pomaga pacjentom odzyskać dobrą jakość widzenia, a wraz z nią – komfort i radość życia.
Umów się na konsultację
Jeśli zauważasz u siebie objawy zaćmy lub chcesz przeprowadzić badanie profilaktyczne, zachęcamy do kontaktu z Kliniką SwissLaser w Warszawie lub Krakowie. Nasz zespół specjalistów pod kierownictwem dr. Victora Derhartuniana przeprowadzi kompleksową diagnostykę i zaproponuje najskuteczniejsze metody leczenia dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb.
Skontaktuj się z nami:
- Telefon: +48 221 201 690 (Warszawa) lub +48 123 833 360 (Kraków)
- Email: info@swisslaser.pl
Zapraszamy również do sprawdzenia pozostałych porad naszych specjalistów.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy zabieg usunięcia zaćmy jest bolesny?
Nie, zabieg usunięcia zaćmy nie jest bolesny. Przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym (krople znieczulające), które skutecznie eliminuje dyskomfort. Pacjent pozostaje przytomny podczas zabiegu, ale nie odczuwa bólu. Może jedynie doświadczać delikatnego uczucia nacisku lub widzieć jasne światło mikroskopu operacyjnego.
Jak długo trwa rekonwalescencja po zabiegu usunięcia zaćmy?
Rekonwalescencja po zabiegu jest zazwyczaj krótka. Większość pacjentów zauważa poprawę widzenia już następnego dnia po zabiegu. Pełna stabilizacja wzroku następuje w ciągu kilku tygodni. W okresie pooperacyjnym zaleca się unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego, podnoszenia ciężkich przedmiotów oraz pływania w basenie przez około 2 tygodnie.
Czy po zabiegu będę potrzebować okularów?
To zależy od rodzaju implantowanej soczewki wewnątrzgałkowej. Przy wyborze soczewek jednoogniskowych (monofokalne) zazwyczaj konieczne jest używanie okularów do czytania. Soczewki wieloogniskowe (multifokalne) lub z rozszerzoną głębią ostrości (EDOF) mogą znacznie zmniejszyć zależność od okularów lub nawet całkowicie ją wyeliminować. Decyzja o wyborze soczewki podejmowana jest indywidualnie, po szczegółowej konsultacji.
Czy zabieg usunięcia zaćmy jest bezpieczny?
Tak, zabieg usunięcia zaćmy jest obecnie jedną z najbezpieczniejszych i najczęściej wykonywanych procedur chirurgicznych na świecie. Ryzyko poważnych powikłań jest bardzo niskie (poniżej 1%). W Klinice SwissLaser stosujemy najnowocześniejsze technologie i rygorystyczne protokoły bezpieczeństwa, aby dodatkowo minimalizować to ryzyko.
W jakim wieku można wykonać zabieg usunięcia zaćmy?
Nie ma górnej granicy wieku dla zabiegu usunięcia zaćmy. O kwalifikacji decyduje stan zdrowia pacjenta i stopień zaawansowania zaćmy, a nie wiek metrykalny. Nawet pacjenci w bardzo zaawansowanym wieku mogą bezpiecznie przejść zabieg i cieszyć się poprawą widzenia.
Jak długo trwa zabieg usunięcia zaćmy?
Sam zabieg jest stosunkowo krótki – trwa zazwyczaj około 15-20 minut na jedno oko. Jednak należy uwzględnić czas na przygotowanie pacjenta przed zabiegiem oraz czas obserwacji po zabiegu. Łącznie wizyta w klinice trwa około 2-3 godzin.
Czy zabieg usunięcia zaćmy jest refundowany przez NFZ?
Zabieg usunięcia zaćmy jest refundowany przez NFZ. Jednak pacjenci prywatni mają możliwość wyboru terminu zabiegu oraz rodzaju implantowanej soczewki wewnątrzgałkowej, w tym zaawansowanych soczewek multifokalnych, które nie są refundowane przez NFZ. W Klinice SwissLaser oferujemy zarówno zabiegi refundowane, jak i prywatne.
Czy zaćma może nawrócić po zabiegu?
Nie, zaćma nie może nawrócić po całkowitym usunięciu naturalnej soczewki. Sztuczna soczewka wewnątrzgałkowa (IOL) nie ulega zmętnieniu. Jednak u niektórych pacjentów (20-30%) może dojść do zmętnienia torebki tylnej soczewki, co daje podobne objawy jak zaćma. Stan ten, nazywany zaćmą wtórną, można łatwo i bezpiecznie usunąć za pomocą prostego zabiegu laserowego, który trwa kilka minut i jest bezbolesny.
Czy można usunąć zaćmę obydwu oczu podczas jednego zabiegu?
Standardowa praktyka zakłada usuwanie zaćmy w każdym oku osobno, z zachowaniem odstępu czasowego (zazwyczaj 1-4 tygodnie). Takie podejście minimalizuje ryzyko powikłań i umożliwia ocenę wyniku pierwszego zabiegu przed przeprowadzeniem drugiego. W niektórych wybranych przypadkach klinicznych możliwe jest usunięcie zaćmy w obu oczach w krótkim odstępie czasu, ale decyzja ta jest podejmowana indywidualnie przez lekarza.
Jakie są pierwsze objawy zaćmy, na które należy zwrócić uwagę?
Pierwsze objawy zaćmy to zazwyczaj: stopniowe pogorszenie ostrości wzroku, wrażenie „mgły” przed oczami, zwiększona wrażliwość na światło (zwłaszcza podczas jazdy nocą), gorsze widzenie kontrastów, zmiana w postrzeganiu kolorów (często wydają się wyblakłe lub żółtawe) oraz częste zmiany korekcji okularowej. Warto zgłosić się do okulisty, jeśli zauważysz u siebie którykolwiek z tych objawów, szczególnie po 60. roku życia.
Bibliografia
- World Health Organization. (2023). World report on vision. WHO Press.
- American Academy of Ophthalmology. (2023). Cataract in the Adult Eye Preferred Practice Pattern. Ophthalmology, 130(1), P1-P30.
- European Society of Cataract & Refractive Surgeons. (2022). Guidelines for Cataract Surgery. ESCRS Publications.
- Zetterberg M, Celojevic D. (2023). Gender and cataract—the role of estrogen. Current Eye Research, 40(2), 176-190.