Soczewki twarde (stabilnokształtne) w leczeniu stożka rogówki

Jedną z metod korygowania astygmatyzmu oraz innych zaburzeń widzenia w przebiegu stożka rogówki jest stosowanie soczewek kontaktowych. Metoda ta sprawdza się u pacjentów, którzy nie mają jeszcze blizn rogówkowych i nie wymagają zabiegów chirurgicznych w obrębie rogówki. W zależności od stopnia zaawansowania stożka, a co za tym idzie – od nasilenia deformacji i nieregularności rogówki, lekarz może dobrać taki typ soczewek, który jak najlepiej odpowiada na konkretne potrzeby pacjenta i uwzględnia budowę oka, stan poszczególnych jego struktur oraz bieżącą wydolność aparatu wzrokowego a także ogólny stan zdrowia.

Czy miękkie soczewki kontaktowe mogą być stosowane w korekcji stożka rogówki? 

W początkowym stadium stożka rogówki (stopień 1-2 według klasyfikacji Amslera i Krumeicha) podejmuje się próby stosowania standardowych soczewek miękkich lub specjalnych miękkich silikonowo-hydrożelowych  soczewek do korekcji wszystkich stadiów stożka rogówki i innych rodzajów nieregularności rogówki. Mają one inną konstrukcję niż soczewki standardowe. Dzięki dwóm otworom po bokach poprawia się przepływ łez, zwiększa transmisyjność tlenu powstawanie pęcherzy powietrza zostaje ograniczone. Grubość takich soczewek waha się od 0.35mm do 0,65mm, a dobiera się ją w zależności od tego im bardziej zdecentrowany jest stożek. Soczewki do stożka rogówki mogą korygować resztkowe wady sferyczne (od -40D do +40D)  i cylindryczne (do 8D). 

Dobór soczewek stabilnokształtnych – procedury

Ogólne wytyczne sugerują, że średnio zaawansowany stożek rogówki (stopień 2-3 według klasyfikacji Amslera i Krumeicha) wymaga zastosowania soczewek hybrydowych lub miniskleralnych, a zaawansowany (3-4) – skleralnych oraz pełnosklerlanych.  Jednak w każdym przypadku dobór podyktowany jest indywidualnymi uwarunkowaniami. 

Można przyjąć jeden z dwóch sposobów postępowania: 

• Najpierw zdecydować się na korygowanie stożka soczewkami kontaktowymi, a w dalszej przyszłości na cross-linking (należy pamiętać, że przed kwalifikacją do zabiegu konieczne będzie wstrzymanie się od noszenia twardych soczewek na około miesiąc). Noszenie soczewek nie spowalnia progresji stożka.
• Najpierw poddać się zabiegowi cross-linking, aby jak najszybciej zahamować rozwój stożka, a następnie, kiedy oczy się zregenrują, dążyć do optymalnej korekcji wzroku poprzez dobór odpowiednich soczewek stabilnokształtnych.

O wyborze kolejności działań decyduje lekarz. 

Kiedy zapadnie już decyzja o zastosowaniu soczewek, lekarz przeprowadzi szczegółowe badania, obejmujące:

• topografię,
• OCT rogówki,
• ocenę przedniego odcinka oka w lampie szczelinowej.

Sam proces dobierania soczewek twardych jest czasochłonny, ale nie należy go przyspieszać. Soczewki zakłada specjalista, potem pacjent przez godzinę przyzwyczaj się do nich i sprawdzane jest ułożenie soczewek na gałce ocznej. Jeśli pacjent czuje się komfortowo, następuje ocena wielkości wady resztkowej i skorygowanie. Można wówczas określić maksymalną ostrość widzenia jaką pacjent może osiągnąć i zamówić konkretne soczewki.

Przeciwwskazania do noszenia soczewek twardych

Istnieją dwie grupy przeciwwskazań do noszenia soczewek stabilnokształtnych. Pierwsza z nich obejmuje problemy, które można rozwiązać przed ich dobraniem:

• stany zapalne brzegów powiek,
• dysfunkcja gruczołów Meiboma,
• zaburzenia filmu łzowego.

Druga – eliminująca pacjenta jako użytkownika soczewek kontaktowych twardych – obejmuje zaburzenia wynikające z centralnego, głębokiego przymglenia rogówki (blizny, nieprzezierność) i braku rokowania co do poprawy widzenia. 

Należy wiedzieć, że podobnie jak w przypadku standardowych miękkich soczewek kontaktowych, także w przypadku soczewek twardych choroby ogólnoustrojowe i zażywane leki mogą mieć znaczący wpływ na komfort ich użytkowania. Dyskomfort może dotyczyć pacjentów z zaburzeniami hormonalnymi, zażywających leki antyhistaminowe, antypsychotyczne, czy beta blokery. 

Typy sztywnych soczewek kontaktowych używanych w leczeniu stożka rogówki 

Współczesna kontaktologia ma dla pacjentów ze stożkiem rogówki kilka rozwiązań, które są w stanie zapewnić poprawę widzenia nawet w zaawansowanym stożku. Obok omówionych już specjalnych silikonowo-hydrożelowych soczewek miękkich do korekcji stożka rogówki, mamy do dyspozycji także całą gamę modeli twardych (sztywnych, stabilnokształtnych) oraz soczewki hybrydowe. 

Soczewki rogówkowe 

Soczewki twarde o średnicy od 8,0 mm do 12,80 mm noszą nazwę rogówkowych. Nazwa wzięła się stąd, że mają średnicę mniejsza niż tęczówka, nie zachodzą na twardówkę i w całości mieszczą się w strefie rąbka rogówki (wspierają się na rogówce). Są stosunkowo niedrogie i łatwe w zakładaniu/zdejmowaniu,; zapewniają dobrą jakość widzenia, ale  mogą wypadać z oka. 

W porównaniu do standardowej soczewki o średnim mimośrodzie od 0,5 do 0,6 soczewka rogówkowa jest bardziej płaska na jej obszarze peryferyjnym i osiąga przez to tzw. osiowe spłaszczenie brzegu.

Soczewki  twardówkowe (skleralne)

Soczewki, które w ogóle nie dotykają rogówki i opierają się wyłącznie na twardówce oka (łac. sclera) nazywamy twardówkowymi bądź skleralnymi. W zależności od średnicy możemy je podzielić na:

• semi-skleralne (13,6-14,9 mm),
• mini-skleralne (15,0-18,0 mm),
• pełno-skleralne (18,0-24,0 mm).

Ich założeniem zajmuje się specjalista, ponieważ  soczewka jest wypełniona solą fizjologiczną i podczas aplikacji spojrzenie pacjenta musi być skierowane ku dołowi, aby ciecz nie wylała się z soczewki.  Tak zbudowane soczewki dobrze sprawdzają się w przypadku dolegliwości związanych z wysychaniem oczu, ponieważ cały czas utrzymują stałe nawilżenie rogówki. 

Nowoczesne soczewki skleralne robione są z materiałów o wysokiej przepuszczalności tlenu, dzięki czemu są bardzo komfortowe w noszeniu.

Soczewki rogówkowo-twardówkowe

Soczewki rogówkowo-twardówkowe mają średnicę między 12,90 mm a 13,50 mm. Te o większej średnicy – między 13,60 mm a 14,90 mm – noszą nazwę semitwardówkowych. Z uwagi na średnicę większa niż średnica tęczówki, wspierają się na tkankach rogówki i twardówki. 

Soczewki hybrydowe

Soczewki hybrydowe składają się z dwóch części:

• część twarda w centrum to część optyczna: odpowiada ona za korekcję wzroku
• część miękka – silikonowo-hydrożelowa – odpowiada za stabilizację; znajduje się ona na obwodzie i umożliwia właściwe dopasowanie do kształtu rogówki. 

Obie strefy charakteryzuje wysoki współczynnik tlenoprzepuszczalności materiału. 

Soczewki te zaleca się w początkowym i średnio-zaawansowanym stadium stożka rogówki. 

Pielęgnacja soczewek twardych 

• oksydacyjnych – ma właściwości dezynfekujące, w składzie znajdziemy nadtlenek wodoru (płyn nie ma prawa dostać się do oka!), 
• wielofunkcyjnych – usuwają osady białkowe, zachowują poziom nawilżenia, oczyszczają, odkażają i jednocześnie służą do przechowywania soczewek. 

Zawsze należy sprawdzać jakie są zalecenia producenta dotyczące przechowywania i pielęgnacji konkretnych soczewek stabilnokształtnych i przestrzegać ich bezdyskusyjnie, gdyż w przeciwnym wypadku może dojść do ich zniszczenia. 

Korekcja stożka rogówki za pomocą różnych typów soczewek kontaktowych – sprawdź, czy się do niej kwalifikujesz

W korekcji stożka rogówki stosuje się soczewki kontaktowe służące poprawie widzenia. W zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz stanu deformacji rogówki, specjalista zaproponuje Ci soczewki miękkie dedykowane, hybrydowe bądź twarde, które wykonane są z najnowocześniejszych materiałów gazoprzepuszczalnych, dobrze dopasowują się do stanu rogówki oraz gwarantują komfort użytkowania i są bezpieczne i zdrowe dla oka. 

Skorzystaj z soczewkowych metod korekcji stożka rogówki!