Astygmatyzm: czy podlega laserowej korekcji wzroku?

Astygmatyzm (niezborność) to wyjątkowo uciążliwa wada wzroku, objawiająca się nie tylko brakiem ostrości widzenia zarówno z bliska, jak i z daleka, ale także krzywieniem się i falowaniem obrazu oraz kiepskim kontrastem. Jeśli towarzyszy on krótko- lub dalekowzroczności (nadwzroczności) dobranie optymalnych okularów korekcyjnych bądź soczewek kontaktowych jest dużym wyzwaniem. 

Jak widzi astygmatyk

Astygmatyk nie jest w stanie złapać ostrości, ma zaburzenia poczucia przestrzeni, a  rozmyte widzenie bardzo utrudnia mu codzienną aktywność. Objawom ze strony układu optycznego towarzyszą często bóle i zawroty głowy, pieczenie i łzawienie oczu – zwłaszcza jeśli próbujemy złapać ostrość nieustannie je mrużąc oraz kłopoty z koncentracją. 

Skąd się bierze astygmatyzm

Lekarze nie są w stanie wskazać jednoznacznie przyczyn powstawania astygmatyzmu. U jednych jest to wada wrodzona, uwarunkowana genetycznie, u innych pojawia się w wieku dojrzewania albo nawet wcześniej. Może się też zdarzyć, że astygmatyzm powstaje na skutek urazu oka. 

Astygmatyzm nie jedno ma imię. Okuliści i optometryści stosują różne podziały astygmatyzmu bo to wada, która może występować w różnym stopniu skomplikowania i nasilenia. Najogólniej rzecz ujmując, o astygmatyzmie mówimy wtedy, kiedy mamy do czynienia z wadliwą budową oka. Prawidłowo zbudowana gałka oczna jest kulista. Osoby borykające się z astygmatyzmem mają rogówkę o bardziej eliptycznym kształcie – zbliżonym do piłki do rugby czy jajka. To sprawia, że fotony światła wpadają do oka przez dwa punkty (bywa że nawet więcej…), a nie jeden i nie mogą skupić się w jednym punkcie siatkówki, a tak dzieje się w oku o prawidłowej budowie. 

Astygmatyzm to wada refrakcji układu optycznego oka, która jest odpowiedzialna za to, że około 50% pacjentów, u których ją zdiagnozowano odczuwa tak znaczące upośledzenie jakości widzenia i związanego z nim komfortu codziennego funkcjonowania, że wymaga pomocy okulistycznej. 

Nie tylko okulary i soczewki kontaktowe

Korekcję astygmatyzmu zaczyna się zawsze od próby dobrania korekcyjnych szkieł okularowych (nazywa się je cylindrycznymi) albo soczewek kontaktowych (nazywa się je torycznymi). W nieskomplikowanych przypadkach astygmatyzmu regularnego (wielkość wady jest równa różnicy w mocy refrakcyjnej między dwoma przekrojami głównymi, o największej i najmniejszej refrakcji, które tworzą ze sobą kąt prosty) taka korekcja jest wystarczająca. Jeśli jednak mamy do czynienia z astygmatyzmem skomplikowanym, nieregularnym (brak jest głównych przekrojów krzyżujących się pod kątem prostym lub jest ich więcej niż dwa) i/lub towarzyszącym inny wadom wzroku (krótkowzroczność, nadwroczność) lub chorobom oczu (np. zaćma) okulary albo soczewki kontaktowe mogą nie być wystarczające. Wtedy warto rozpatrzyć laserową korekcję astygmatyzmu. Zresztą warto wziąć ją pod uwagę także wówczas, gdy mamy nieskomplikowany astygmatyzm, ale niekomfortowo czujemy się w okularach czy soczewkach kontaktowych – aż 99% przypadków takiego astygmatyzmu to wady możliwe do skorygowania laserem. 

Metody laserowej korekcji astygmatyzmu

Bez względu na to, czy mamy do czynienia z astygmatyzmem mniej, czy bardziej skomplikowanym, kwalifikacja do zabiegu jego laserowej korekcji zawsze poprzedzona jest precyzyjnymi badaniami diagnostycznymi. Najnowsze technologie umożliwiają łączenie laserowej operacji krótko-/dalekowzroczności z jednoczesnym usunięciem astygmatyzmu – w ramach laserowej korekcji wzroku możliwe jest wyleczenie astygmatyzmu sięgającego ok. 6 dioptrii.

W przypadku współwystępowania astygmatyzmu i zaćmy możliwe jest wszczepienie torycznych sztucznych soczewek wewnątrzgałkowych i równoczesne pozbycie się obu problemów.  

Laserowa korekcja astygmatyzmu najczęściej wykonywana jest metodami:

LASIK (laser assisted in situ keratomileusis) –  rogówka nacinana jest za pomocą skalpela (mikrokeratomu), a następnie powierzchni rogówki jest modelowana tak, aby mogła ona właściwie ogniskować obraz na siatkówkę. 

LASEK/PRK – zabieg polega na odchyleniu (LASEK) albo usunięciu (PRK) górnej warstwy komórkowej rogówki (nabłonka), a następnie odpowiednim wymodelowaniu leżącej pod nią tkanki rogówki za pomocą lasera excimerowego. Celem zabiegu jest odpowiednie wymodelowanie promieniem lasera centralnej powierzchni rogówki tak aby ogniskowała ona obraz precyzyjnie na powierzchnię siatkówki. 

Femto-LASIK (All-Laser-LASIK) – zięki precyzyjnemu laserowi femtosekundowemu, chirurg wykonuje cięcie w rogówce, tworząc cienki płatek o grubości 0,1 mm – flap. Używa lasera excimerowego, by przez kilka sekund wymodelować odsłoniętą wcześniej rogówkę, następnie płatek jest z powrotem zamykany; przytwierdza się i tworzy ochronną barierę rogówki.

Laserowa korekcja wzroku przebiega w znieczuleniu miejscowym w warunkach ambulatoryjnych. W zależności od wybranej metody pacjent może odczuwać mniejszy lub większy, ale krótkotrwały dyskomfort po zabiegu – nie podczas niego. Po zabiegu należy stosować się do zaleceń lekarza, o których więcej tutaj: https://swisslaser.pl/laserowa-korekcja-wzroku/co-to-jest-laserowa-korekcja-wzroku/