Diagnostyka stożka rogówki w gabinecie okulistycznym krok po kroku

Stożek rogówki to choroba, która polega na ścieńczeniu i zniekształceniu rogówki, co powoduje pogorszenie się wzroku – pojawiają się krótkowzroczność i astygmatyzm a często także nadwrażliwość na światło. Z uwagi na fakt, że rozwój stożka rogówki łatwo bagatelizować i wielu pacjentów sądzi, że pogarszająca się ostrość wzroku ma inne podłoże, każdy, kto ma w wywiadzie rodzinnym przypadki stożka rogówki powinien być pod stałą kontrolą okulistyczną.

Nieleczony stożek rogówki i może doprowadzić do przedarcia wewnętrznej błony granicznej (błony Descemeta) i przedostania się cieczy wodnistej z komory przedniej oka do samej rogówki. W zaawansowanym stadium stożka rogówki traci ona przezierność i zwykle konieczny jest przeszczep. Aby tego uniknąć osoby ze stożkiem rogówki nie powinny zwlekać z wizytą u specjalisty. 

Jak rozpoznać stożek rogówki – niespecyficzne i charakterystyczne objawy stożka rogówki

• Wystąpienie stożka rogówki mogą sugerować takie objawy, jak:
• postępujące pogorszenie wzroku, rozmywanie się obrazu,
• nadwrażliwość na światło,
• pieczenie i zaczerwienienie oczu,

które nie ustępują mimo kolejnych prób dobrania korekcji okularowej bądź soczewek kontaktowych. Pierwsze objawy stożka rogówki są niespecyficzne, ale z czasem dołączają do nich kolejne, bardzo charakterystyczne – bo dotyczące tylko jednego oka (jednooczne). Zaliczamy do nich:

• widzenie mnogie,
• zniekształcony obraz,
•  zakłócenia typu halo (aureole wokół źródeł światła),
• powidoki, czyli tzw. obrazy duchy.

Mogą także pojawić się obuoczne problemy z widzeniem zmierzchowym.

Jak łatwo zauważyć, we wczesnym stadium choroby, w którym nieprawidłowości w strukturze rogówki są już obecne, pacjenci bywają bardziej zaaferowani koniecznością częstej zmiany okularów a ich irytacja skierowana jest wprost do okulisty czy optometrysty, których uznają za niekompetentnych. Tymczasem stożek rogówki rozwija się, czyniąc spustoszenie w oku. 

Każde zbyt nagłe, gwałtowne i niewytłumaczalne pogorszenie widzenia należy bardzo precyzyjnie zdiagnozować! W przypadku stożka rogówki jest to o tyle ważne, że najbardziej agresywne i gwałtowne zmiany związane z chorobą zachodzą u najmłodszych pacjentów, czyli osób w wieku dojrzewania. Stożek rogówki jest chorobą, którą trzeba szybko zatrzymać, aby nie dopuścić do uszkodzeń rogówki, które grożą utratą jej przezierności albo rozerwaniem i powstaniem blizn.

Wczesna diagnostyka stożka rogówki nadzieją na powstrzymanie zmian dystroficznych 

W ramach diagnostyki stożka rogówki okulista przeprowadza pogłębiony wywiad medyczny oraz następujące badania pozwalające na potwierdzenie/wykluczenie istnienia choroby bądź określenie stopnia zaawansowania stożka rogówki:

• ocena ostrości wzroku do dali,
• keratometria (pomiar krzywizny rogówki),
• retinoskopia (badanie stanu refrakcji oka),
• badanie rogówki w lampie szczelinowej,
• topografia rogówki.

Ponieważ podczas rutynowego badania wzroku wczesna postać stożka rogówki może nie zostać rozpoznana, przychodząc na badanie powiedz lekarzowi, że w Twojej rodzinie zdarzały się już przypadki patologicznego ścieńczenia rogówki i poproś o zastosowanie nowoczesnych urządzeń diagnostycznych, które pozwalają wykryć nieprawidłowości rogówki, także stożek nawet, gdy jest on jeszcze w zalążku. 

Przeszczep rogówki – czy zawsze jest niezbędny?

Nie, sama diagnoza: stożek rogówki nie oznacza, że na pewno potrzebny będzie przeszczep. Tak, nieleczony stożek rogówki może doprowadzić do takiej konieczności. 

Obecnie złotym standardem w leczeniu stożka rogówki jest zabieg cross-linking (CXL), zwany także poprzecznym sieciowaniem wiązań czy krzyżowym kolagenowaniem rogówki. Zabieg ten powoduje usztywnienie rogówki i zwiększa mechaniczną odporność, dzięki zwiększeniu liczby wiązań między budującymi ją włóknami kolagenu. Ścieńczenie rogówki można więc spowolnić albo zatrzymać, co potwierdzają badania kliniczne. Działanie używanej podczas zabiegu ryboflawiny przyczynia się nie tylko do spowolnienia lub zatrzymania choroby – notowane są także przypadki jej regresji. CLX pozwala więc uniknąć przeszczepu rogówki.

Cross-linking polega na miejscowym podaniu witaminy B2 (ryboflawiny) oraz naświetlaniu rogówki za pomocą promieniowania UV. Zabieg mechanicznie stabilizuje i wzmacnia rogówkę, zatrzymując proces postępującej deformacji i pogorszenia wzroku. Rogówka staje się mniej podatna na odkształcenia. 

Pacjentom po przeprowadzonym z sukcesem zabiegu krzyżowego kolagenowania rogówki oferuje się okulary lub soczewki kontaktowe, które tym razem można już dobrać bez trudu.

Diagnostyka i leczenie stożka rogówki: zaufaj specjalistom

Występowanie stożka rogówki ma charakter dziedziczny. Pacjenci ze stożkiem rogówki w wywiadzie rodzinnym nie powinni zwlekać z pójściem do lekarza!

Obecnie konieczność przeszczepu rogówki to ostateczność, a zatrzymanie progresji stożka jest możliwe. Nowoczesna okulistyka oferuje nie tylko CLX, ale także możliwość wszczepienia wewnątrzgałkowych pierścieni Intacs (sprawdzają się w korekcji nieregularnego astygmatyzmu w przebiegu stożka rogówki) czy twarde soczewki kontaktowe, zwane też stabilnokształtnymi (hybrydowe, skleralne i miniskleralne), polecane pacjentom, u których zabiegowe leczenie stożka rogówki nie przynosi pożądanych rezultatów. Wywierają one nacisk na krzywiznę rogówki, poprawiając ostrość widzenia.

Korekcja stożka rogówki jest możliwa bez przeszczepu. Nie lekceważ towarzyszących mu objawów! Współczesne metody leczenia stożka rogówki są bezpieczne i skuteczne.