Zaćma atakuje w każdym wieku

Przekonanie, że zaćma atakuje wyłącznie osoby w podeszłym wieku jest błędne. To prawda, że u nich diagnozowana jest najczęściej (ok. 50% ludzi w wieku 65-74 lat oraz ok. 70% osób powyżej 75. roku życia usłyszy diagnozę: zaćma starcza), ale jest to związane z faktem, że kłopoty ze wzrokiem związane ze starzeniem się oczu prędzej czy później wymagają wizyty u okulisty.

W przeciwnym wypadku człowiek staje się niesamodzielny. Młodzi ludzie potrafią długo ignorować niepokojące objawy, sądząc, że zaćma ich nie dotyczy – a ona atakuje w każdym wieku! Ale to jeszcze nie wszystko…

Zaćma wrodzona, zaćma u osób dojrzałych, zaćma starcza

Zaćma może rozwijać się już u płodu a później u dzieci w pierwszych miesiącach i latach życia. Jakie czynniki sprawiają, że płód staje się podatny na to schorzenie? Specjaliści wymieniają:

• działanie niektórych leków (np. kortykosteroidów czy sulfonamidów),
• aberracje metaboliczne (np. galaktozemia) lub chromosomalne (np. zespół Downa),
• zakażenia wewnątrzmaciczne (np. kiedy ciężarna zachoruje na różyczkę, żółtaczkę, toksoplazmozę, opryszczkę a nawet grypę),
• wady rozwojowe gałki ocznej (brak tęczówki, małoocze, retinopatia wcześniacza i inne),
• uwarunkowania dziedziczne.

Zaćma starcza – to potoczna nazwa jednostki chorobowej znanej w piśmiennictwie medycznym jako zaćma nabyta/degeneracyjna (cataracta acquisita) – ujawnia się zwykle po 50. roku życia. 

Młodzi dorośli oraz osoby przed 50. rokiem życia także mogą zachorować na zaćmę. Pojawia się ona jako np. jako powikłanie po innej chorobie oczu lub chorobie ogólnoustrojowej albo jako “dodatek” w przypadku dużych wad wzroku. Znamy też  przypadki zaćmy polekowej (działa tu ten sam mechanizm, który uszkadza oczy płodu poddane działaniu niektórych farmaceutyków).

Bez względu na wiek, w którym zachorujemy na zaćmę zawsze będzie to choroba polegająca na sukcesywnym mętnieniu soczewki oka aż do momentu, w którym… – nie, nie czekamy na moment, w którym soczewka będzie już całkowcie mętna, twarda, sztywna i stanie się przyczyną wtórnej ślepoty. 

Każdego roku w Polsce wykonuje się ponad 300 tys. zabiegów usunięcia zaćmy – tak w gabinetach prywatnych, jak i refundowanych przez NFZ. Zabiegi te pozwalają ocalić wzrok, a jak podkreśla Światowa Organizacja Zdrowia, niezoperowana zaćma jest przyczyną blisko 35% wszystkich przypadków odwracalnej ślepoty na świecie. 

Pierwsze objawy zaćmy

Im człowiek młodszy, tym łatwiej przegapić pierwsze objawy zaćmy. O to przegapienie jeszcze łatwiej, kiedy mamy jakąś wadę wzroku i problemy z widzeniem oraz trudności z doborem optymalnych szkieł okularowych (soczewek kontaktowych) są dla nas czymś naturalnym i oczywistym  – “tak mamy od zawsze”. 

Jakie objawy powinny zwrócić naszą uwagę?

• trudności z odpowiednią oceną odległości,
• pogorszenie widzenia po zmroku lub w ciemnym pomieszczeniu, ale też częste wrażenie, że lepiej widzimy w pochmurne dni,
• nieprzyjemne oślepianie przez intensywne źródła światła, np. w trakcie prowadzenia samochodu nocą, 
• trudności z rozróżnianiem barw
• widzenie przedmiotów „jak przez brudną szybę” albo “jak przez mgłę”.

Zrzucanie winy za w/w dolegliwości na zmęczenie czy zbyt długą pracę przy komputerze jest igraniem z ogniem! 

Diagnostyka zaćmy jest prosta!

Zaćma nie jest chorobą atakującą nagle i gwałtownie – rozwija się latami, etapami: od niewielkiego zmętnienia występującego tylko na obrzeżach soczewki, przez zaćmę zaawansowaną, niedojrzałą, aż do postaci, w której zmętnienie soczewki jest już całkowite – wtedy tracimy wzrok. 

Doświadczonemu lekarzowi wystarczy, że obejrzy zmętniałą soczewkę przy poszerzonych źrenicach i już wie, z czym ma do czynienia. 

Im szybciej usłyszymy diagnozę i poddamy się operacji zaćmy, czyli zabiegowi usunięcia zmętniałej soczewki, tym lepiej! Dlaczego? Bo mętniejąca soczewka twardnieje, robi się coraz grubsza i sztywniejsza, zaczyna “rozpychać się” w oku, grożąc zwiększeniem ciśnienia wewnątrzgałkowego i atakiem jaskry. Oraz, oczywiście, wspomnianą już utratą wzroku. 

Operacja zaćmy jest bezpieczna

W XXI wieku zaćmę, czyli zmętniałą soczewkę oka usuwa się chirurgicznie na dwa sposoby:

• Fakoemulsyfikacja zaćmy to metoda polegająca na usunięciu zaćmy za pomocą ultradźwiękowej końcówki i wszczepieniu sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej.

• Femtoemulsyfikacja zaćmy to operacja wysokoprecyzyjnym laserem femtosekundowym. To metoda polegająca na wykonaniu mikronacięć (tzw. portów) w rogówce i usunięciu przez nie zmętniałej soczewki a następnie wprowadzeniu nowej.

Oba zabiegi wykonuje się w znieczuleniu miejscowym (powierzchniowym). Trwają kilkanaście minut i są maksymalnie bezpieczne. Poprawa jakości widzenia następuje szybko – powrót do pełnej sprawności wzroku zajmuje zaledwie kilka dni.

Decydując się na zabieg w prywatnej placówce, pacjent ma do dyspozycji soczewki z grupy PREMIUM. W ramach ubezpieczenia możemy otrzymać wyłącznie soczewkę  jednoogniskową (zwaną również ”soczewką wzmacniającą”), która gwarantuje, że wyraźnie widzimy tylko w jednej odległości albo soczewkę toryczną, która pozwala na jednoczesne usunięcie zaćmy i korekcję astygmatyzmu (refundowane są wyłącznie toryczne soczewki jednoogniskowe, a mogą je dostać tylko osoby z zaćmą i astygmatyzmem równym lub przewyższającym dwie dioptrie).