Blizny na rogówce pojawiają się jako efekt stanów zapalnych, uszkodzeń mechanicznych, zakażeń wirusowych, bakteryjnych lub grzybiczych a nawet alergii czy niektórych chorób ogólnoustrojowych. Zdarza się, że cierpimy na spontaniczne nawrotowe pękanie powierzchni rogówki określane też mianem nawrotowej erozji (zespół nawracających ubytków nabłonka rogówki – RCE z ang. recurrent corneal erosion), które jest efektem urazu, a ujawnić się może nawet kilka lat po jego powstaniu.
Choć powierzchniowe blizny rogówki można leczyć także mechanicznie, zdrapując je przy użyciu np. tzw. noża Hockey’a, zaś nawrotową erozję rogówki można próbować leczyć najpierw stosując maść oraz opatrunki uciskowe, czy nakłucie igłą, wymienione metody leczenia są jednak często mniej dokładne niż PTK i nie zawsze prowadzą do równoważnych wyników.
Zobacz jak się umówić
Co to jest PTK?
PTK (Photo Therapeutic Keratectomy) to operacja fototerapeutycznej keratektomii laserem ekscymerowym. Fototerapeutyczna keratektomia ma przede wszystkim na celu zmniejszenie blizny. Po usunięciu części blizny rogówka rozluźnia się przez kilka następnych miesięcy, co wpływa na zmniejszenie się jej nieregularnej krzywizny. Do korygowania krzywizny rogówki przystępuje się od 4 do 6 miesięcy później podczas drugiej operacji laserowej, PRK (Photorefractive Keratectomy) sterowanej czołem fali (fotorefrakcyjna keratotomia).
Jeśli blizna rogówkowa jest płytka i niewielka – zmiany zmętnieniowe sięgają w głąb do maksymalnie ¼ grubości rogówki – można je usuwać w taki sposób, aby uniknąć przeszczepu rogówki. Zabieg PRK, czyli wygładzanie, „polerowanie” laserem ekscymerowym to skuteczna metoda na powierzchowne zmętnienia i blizny rogówki.
Przebieg operacji:
W przypadku głębszych i rozleglejszych można najpierw usunąć górną warstwę rogówki (nabłonek), aby przy pomocy lasera możliwie najdokładniej usunąć właściwe zmętniałe części rogówki, blizny lub złogi. Im głębiej usuwana jest tkanka rogówki, tym większe prawdopodobieństwo, że zabieg spowoduje, że pacjent będzie nieco dalekowzroczny. Z reguły na każde 20 mikrometrów usunięcia tkanki pacjent porusza się o 1 dioptrię w kierunku dalekowzroczności.
Dzięki laserowi ekscymerowemu i specjalnemu profilowi lasera chorobową tkankę można zwykle usunąć, a rogówkę delikatnie „wypolerować”, co eliminuje konieczność wykonania przeszczepu.
Po operacji na oko zakłada się opatrunek. Ewentualnie ochronnie stosuje się soczewkę kontaktową. Po operacji, bardzo rzadko, może dojść do infekcyjnego zapalenia rogówki lub owrzodzeń, które rozwijają się pod soczewką kontaktową nałożoną jako opatrunek. Konieczna jest wtedy natychmiastowa kontrola i leczenie okulistyczne.
UWAGA: lekkie lub umiarkowane zmętnienia w miejscach, w których rogówka była poddana zabiegowi mogą pojawić się ok. miesiąc po operacji, ale w ciągu czterech miesięcy będą one stopniowo znikać i z reguły po około dwóch-trzech latach znikną całkowicie.
Poważne komplikacje przy PTK występują tak rzadko, że nie można nawet podać statystycznego prawdopodobieństwa, należy jednak pamiętać, że przebyte choroby oraz szczególne cechy indywidualne pacjenta mogą mieć wpływ na częstotliwość występowania komplikacji.
W pojedynczych przypadkach proces gojenia jest tak silny, że występują bliznowacenia mogące wymusić kolejny zabieg, który w wielu przypadkach poprawia sytuację. Przeprowadza się go jednak najczęściej po upływie kilku miesięcy od operacji pierwszej.
W ramach komplikacji pozabiegowych mogą pojawić się skutki uboczne zaordynowanych przez okulistę leków, np. reakcja nadwrażliwości powierzchni oka na konserwanty, które zawierają krople do oczu lub nietolerancja na lekarstwa przeciwbakteryjne czy wzrost ciśnienia śródgałkowego indukowany kroplami zawierającymi kortyzon.
Zabieg usuwania blizn rogówkowych może przywrócić całkowitą lub częściową przejrzystość zmętniałej rogówki. Jeśli metodę PTK zastosuje się do leczenia popękanej powierzchni rogówki, to generalnie górne warstwy komórek rogówki mogą się tak ustabilizować, że na obszarze dotkniętym schorzeniem nie pojawią się nowe pęknięcia
