Najczęściej zadawane pytania na temat soczewek wewnątrzgałkowych (IOL) i refrakcyjnej wymiany soczewki (RLE)

Co to jest soczewka wewnątrzgałkowa (IOL – intraocular lens)?

Soczewka wewnątrzgałkowa to mniej lub bardziej zaawansowana technologicznie sztuczna soczewka wszczepiana do oka pacjenta po usunięciu jego własnej soczewki.

Nowoczesna soczewka wewnątrzgałkowa to wykonana z tworzywa sztucznego soczewka charakteryzująca się, w zależności od rodzaju, różnymi właściwościami skupiania i rozpraszania światła. Obecnie stosowane soczewki to najczęściej wysokiej jakości soczewki zbudowane z okrągłej części głównej oraz dwóch ramion (haptenów), których rolą jest utrzymywanie soczewki we właściwej pozycji. 

Kiedy stosuje się soczewki wewnątrzgałkowe?

Sztuczne soczewki wszczepia się pacjentom cierpiącym na zaćmę oraz pacjentom, którzy nie kwalifikują się do laserowej korekcji wady wzroku. Sięga się po nie także w przypadku osób borykają się z ametropią. Ametropia to wada wzroku spowodowana nieprawidłowym stosunkiem skupiającej zdolności soczewki oka do wymiarów anatomicznych oka. Do korekcji ciężkiej ametropii można użyć dwóch sztucznych soczewek – tej drugiej w celu wzmocnienia działania wcześniej wszczepionej soczewki wewnątrzgałkowej. Soczewkę dodatkową wszczepia się cztery do sześciu tygodni po soczewce głównej. 

Co to jest soczewka zwijalna?

Tzw. soczewki zwijalne zbudowane są ze zwijalnego silikonu. Można wprowadzać je do oka podczas operacji przez niewielki, dwumilimetrowy otwór. Gojenie się rany pooperacyjnej i rehabilitacja wzroku odbywają się więc bardzo szybko.

Co to jest RLE (refractive lens exchange) bądź CLE (clear lens extraction)?

Refrakcyjna wymiana soczewki (RLE) to zabieg, który polega na usunięciu własnej soczewki pacjenta i zastąpieniu jej zaawansowaną technologicznie sztuczną soczewką korygującą wadę wzroku. CLE to zabieg wymiany niezaćmionej soczewki na sztuczną.

Czy zabieg wymiany soczewki naturalnej na sztuczną może być przeprowadzony także u pacjentów, którzy wcześniej poddali się laserowej korekcji wzroku?

Wśród osób zgłaszających się na operację zaćmy coraz częściej są pacjenci, którzy wcześniej przeszli laserową korekcję wady wzroku. Wykonana wcześniej laserowa korekcja wady wzroku nie jest przeciwwskazaniem do wykonania kolejnej operacji oka – operacji zaćmy polegającej na usunięciu własnej i wszczepieniu sztucznej soczewki. W kalkulacji mocy soczewki optycznej, która zostanie nam wszczepiona podczas operacji zaćmy, lekarz wykorzysta wyniki badań pacjenta z czasu przed laserową korekcją wzroku oraz te, które przeprowadzi na okoliczność teraz planowanego zabiegu. 

Czy okulista ma do dyspozycji systemy pomagające dobrać optymalną soczewkę dla oka obarczonego zaćmą, które już wcześniej było operowane laserem?

Tak. Do najnowocześniejszych równań służących prawidłowej kalkulacji mocy soczewki wszczepialnej należą:

• Double-K
• Hoffer Q
• Haigis-L
• Masket
• Koch and Wang

Z kolei system Verion (Alcon) umożliwia kalkulację mocy soczewki wszczepialnej z uwzględnieniem przebytych zabiegów, czy istniejących patologii układu wzrokowego bez konieczności dostarczania przedzabiegowych danych dotyczących rogówki. 

Dlaczego w przypadku zaćmy konieczna jest wymiana własnej soczewki na sztuczną?

Zaćma to zmętnienie soczewki, które nieleczone, prowadzi do utrudniających codzienne funkcjonowanie zaburzeń widzenia, a w konsekwencji często także do całkowitej utraty wzroku. W początkowym stadium zaćmy można podawać leki w postaci kropli, ale ich działanie nie zawsze przynosi pożądany skutek. Właściwie jedynym skutecznym sposobem wyeliminowania zaćmy jest operacja jej usunięcia, czyli operacja usunięcia zmiętniałej soczewki własnej i wszczepienia sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej. 

Jakie wady wzroku kwalifikują pacjentów, którzy nie mogą poddać się korekcji laserowej, do refrakcyjnej wymiany soczewki?

Zabieg refrakcyjnej wymiany soczewki zaleca się pacjentom z silną dalekowzrocznością, starczowzrocznością i astygmatyzmem, a w niektórych przypadkach także z krótkowzrocznością. 

Najnowsze technologie operacyjne umożliwiają łączenie operacji zaćmy z jednoczesnym usunięciem innych wad wzroku, np. astygmatyzmu czy starczowzroczności (prezbiopii). 

Czy soczewkę wewnątrzgałkową można wymienić?

Nie. Sztuczna soczewka zostaje w oku na zawsze, dlatego niezwykle ważna jest taka kalkulacja soczewki wszczepialnej, aby w maksymalnym stopniu zaspokajała ona potrzeby pacjenta. Nowoczesne soczewki wewnątrzgałkowe dobierane są zawsze w zależności od potrzeb i oczekiwań pacjentów, a także warunków anatomicznych oka.

Jak wygląda kwalifikacja do refrakcyjnej wymiany soczewki?

Kwalifikacja do zabiegu obejmuje:

• Wywiad z Pacjentem.
• Komputerowe badanie wzroku (autorefraktometria).
• Keratometria (pomiar krzywizny rogówki).
• Pachymetria (pomiar grubości rogówki).
• Topografia rogówki.

Listę badań przedoperacyjnych oraz więcej szczegółowych informacji znajdziesz tutaj.

Co to jest soczewka jednoogniskowa?

Standardowa soczewka jednoogniskowa (zwana również ”soczewką wzmacniającą”) gwarantuje, że wyraźnie widzimy tylko w jednej odległości. Tylko ona refundowana jest przez NFZ. Wszczepienie soczewki jednoogniskowej zawsze skutkuje tym, że oko traci zdolność akomodacji, co dla osób operowanych z powodu zaćmy wiąże się z koniecznością noszenia okularów do bliży, bądź do dali – wybór należy do pacjenta. 

W zależności od wybranej opcji pacjent może doświadczać mniejszego (soczewka asferyczna) lub większego (soczewka sferyczna) zniekształcenia obrazu na obrzeżach soczewki.

Co to jest soczewka wieloogniskowa?

Soczewki wieloogniskowe, dostępne w prywatnych klinikach, przywracają pacjentom pełny zakres widzenia: do dali, do bliży i do odległości pośredniej. Wszczepienie soczewek wieloogniskowych po usunięciu zmętniałej naturalnej soczewki w większości przypadków umożliwia funkcjonowanie w codziennym życiu bez okularów, np. prowadzenie samochodu, czytanie książek, pisanie na komputerze czy oglądanie telewizji.

Soczewki wieloogniskowe mają unikalną konstrukcję wykorzystującą zdolność naszego mózgu do tzw. neuroadaptacji (trwa ona średnio od jednego do trzech miesięcy, a nawet dłużej u niektórych pacjentów). Zapewniają one doskonałą jakość widzenia i naturalną wrażliwość na kontrast zarówno u pacjentów z krótkowzrocznością i dalekowzrocznością, jak i z astygmatyzmem.

Działanie soczewek multifokalnych jest bardzo podobne do szkieł progresywnych stosowanych w okularowej korekcji wad wzroku.

Dwuogniskowe soczewki wewnątrzgałkowe (bifokalne) mają dwa ogniska, dzięki czemu zapewniają ostry wzrok na dwóch odległościach – blisko i daleko. 

Soczewki trójogniskowe (tryfokalne) załamują światło docierające do oka z bliska, ze średniej odległości i z daleka oraz skupiają go w jednym ognisku na siatkówce. Gwarantują więc dobry wzrok na bliskim, średnim i dalekim dystansie.  

Co to jest soczewka toryczna?

Soczewki toryczne jednoogniskowe likwidują astygmatyzm, zapewniają ostre widzenie do dali albo do bliży, a soczewki toryczne wieloogniskowe likwidują astygmatyzm, zapewniają ostre widzenie do dali, do bliży oraz na odległości pośrednie. 

Co to jest soczewka EDOF (extended depth of focus) 

EDOF to soczewki wewnątrzgałkowe o wydłużonej głębi ostrości (wydłużonej ogniskowej),  łączące zalety soczewek jedno- i wieloogniskowych. Oznacza to, że zapewniają ostre widzenie w szerokim zakresie odległości – od dalekich do pośrednich. Soczewki EDOF to doskonały wybór dla osób, które, z uwagi na aktywny tryb życia, cenią sobie całkowitą lub prawie całkowitą wolność od okularów. Umożliwiają wyraźne widzenie przedmiotów na różnych odległościach: od dali po średni dystans (mniej więcej na wyciągnięcie ręki). 

Które soczewki wewnątrzgałkowe określa się mianem PREMIUM?

Soczewki z grupy Premium odpowiadają na potrzeby coraz bardziej wymagających pacjentów, gwarantując doskonałą jakości życia i ostrości wzroku po operacji zaćmy – także bez konieczności używania dodatkowych okularów. Implanty Premium pozwalają dodatkowo na:

• korekcję astygmatyzmu (soczewki toryczne)
• korekcję starczowzroczności (soczewki multifokalne, czyli wieloogniskowe)
• poprawę widzenia kontrastowego (soczewki asferyczne)
• profilaktykę zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem – AMD (soczewki z filtrem UV oraz filtrem światła niebieskiego)

Po co sztuczne soczewki mają filtry UV oraz światła niebieskiego (blue light filter)?

Filtry eliminują szkodliwą część wiązki światła, chronią na nabłonek barwnikowy siatkówki i zmniejszają ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej (AMD), czyli najczęstszej przyczyny nieodwracalnej ślepoty u pacjentów po 60. roku życia.

Więcej o najnowocześniejszych implantach soczewkowych stosowanych w chirurgii zaćmy znajdziesz tutaj.

Więcej o nowoczesnych sztucznych soczewkach (IOL) znajdziesz tutaj.