Klasyfikacja i korekcja stożka rogówki
W zależności od obszaru rogówki, jaki objęty jest chorobą, wyróżniamy:
- Stożek brodawkowy (mały: 5 mm przy środku),
- Stożek owalny (duży, poniżej środka i często zwisający),
- Stożek ogólny (obejmujący ponad 75% rogówki, inaczej keratoglobus).
W zależności od wielkość wypiętrzenia rogówki, wyróżniamy:
- Stożek łagodny (< 48 D),
- Stożek umiarkowany (do 54 D),
- Stożek ciężki (> 54 D).
Biorąc pod uwagę takie parametry jak:
- grubość rogówki,
- wielkość i lokalizacja wypiętrzenia,
- występowanie blizn,
- linia Vogta, pierścień Fleischera,
- ryzyko lub występowanie hydrops’u (charakterystycznego obrzęku, w którym jeśli mamy do czynienia z pęknięciem błony Descemeta i przeciekiem cieczy wodnistej do stromy, która doprowadza do blizny rogówki
klasyfikujemy stożek rogówki w skali od I do IV.
I – postać subkliniczna, obserwowane zmiany w topografii rogówki,
II – wczesna forma, dodatkowo łagodne zmiany w morfologii rogówki, brak blizn
III – postać umiarkowana, obecne linie Vogta, pierścień Fleischera, zmiany w morfologii rogówki, brak blizn
IV – postać ciężka, moc rogówki powyżej 55D, liczne blizny
Aby ocenić stan oczu pacjenta dokonuje się porównania wyników indywidualnej topografii rogówki, np. sprzed roku i z obecnego badania. W zależności od zmian jakie zaszły w tym czasie podejmuje się działania mające na celu zastopowanie zmian zachodzących w rogówce.
Terapia stożka rogówki przebiega w dwóch etapach:
- Zatrzymanie progresji – a w niektórych przypadkach cofnięcie – zmian chorobowych.
- Dążenie to tego, aby pacjent uzyskał jak największą ostrość widzenia. W przypadku niewielkiego uwypuklenia rogówki stosuje się miękkie soczewki kontaktowe, kiedy uwypuklenie jest duże w grę wchodzą soczewki twarde.
CROSS-LINKING (nazwa pochodzi od efektu, który wywołuje) – zwany także poprzecznym sieciowaniem wiązań, krzyżowym kolagenowaniem rogówki albo CXL – powoduje usztywnienie rogówki i zwiększa jej mechaniczna odporność. Usztywnienie rogówki dokonuje się dzięki zwiększeniu liczby wiązań między budującymi ją włóknami kolagenu. Następuje ono pod wpływem naświetlania rogówki promieniami UVA.
W celu zwiększenia wrażliwości powierzchownych warstw rogówki na promieniowanie UVA, nasącza się ją specjalną substancją fotouczulającą, czyli ryboflawiną (witaminą B2). Badania kliniczne potwierdzają, że działanie ryboflawiny przyczynia się do spowolnienia lub zatrzymania choroby, a w niektórych przypadkach jej regresji. Zabieg ten pozwala więc ominąć przeszczep rogówki.
Jeśli i to nie przyniesie efektu, stosuje się leczenie operacyjne:
- przeszczep rogówki
- wszczepienie pierścieni rogówkowych (Intacs) – wykonuje się niewielkie nacięcia w rąbku rogówki i wszczepia cienkie łukowate implanty tworząc pierścień wywierający nacisk na krzywiznę rogówki, spłaszczający wierzchołek stożka przez co nabiera bardziej prawidłowy kształt.