Dalekowzroczność i krótkowzroczność. Różnice, objawy i leczenie

Badania przeprowadzone na początku 2020 roku, pokazały, że aż 90% Polaków w wieku 18–65 lat ma różne problemy ze wzrokiem i oczami, a ponad 60% ma zdiagnozowaną wadę wzroku. 69% rodaków  przyznaje, że zwiększona liczba godzin spędzanych przed ekranami (praca i nauka zdalna!) pogorszyły jakość ich widzenia. 

Najczęściej diagnozuje się krótkowzroczność (w 27% przypadków), astygmatyzm (w 14% przypadków) oraz dalekowzroczność (w 11% przypadków).

Z jakimi kłopotami boryka się krótkowidz?

• Krótkowidz widzi niewyraźnie przedmioty oddalone od siebie i żeby wyostrzyć obraz, wciąż mruży oczy.
• Im wyższa wada wzroku, tym trudniej mu zobaczyć wyraźnie przedmioty nawet z najmniejszej odległości.
• Krótkowzroczności nie można wyleczyć farmakologicznie, nie cofnie się też pod wpływem noszenia nawet najlepiej dobranych okularów czy soczewek kontaktowych.
• Krótkowzroczności często towarzyszy astygmatyzm. 
• Wysoka krótkowzroczność, najczęściej uwarunkowana jest genetycznie i nie ma się wpływu na jej rozwój.
• Duża krótkowzroczność  niesie ze sobą ryzyko odwarstwienia siatkówki czy jej zmian zwyrodnieniowo-zanikowych, dlatego osoby z wysoką krótkowzrocznością powinny unikać nadmiernego wysiłku fizycznego.
• Wada wzroku pojawia się w wieku dojrzewania i może szybko postępować.

Z jakimi kłopotami boryka się dalekowidz?

• Dalekowidz ma kłopoty z wyraźnym widzeniem przedmiotów usytuowanych blisko oczu, ale z uwagi na fakt, że nadużywa on mechanizmu akomodacji, w końcu pojawia się problem z wyraźnym postrzeganiem przedmiotów z każdej odległości.
• Dalekowidz, którego dotknęła duża wada wzroku może cierpieć na niedowidzenie.
• Osoby dalekowzroczne (nadwzroczne) często nawet nie wiedzą o swojej wadzie wzroku – jeżeli tzw. amplituda akomodacji (możliwości akomodacyjne oka) jest wystarczająco duża, na co dzień widzą one po prostu dobrze aż do chwili, w której zaczyna mieć problemy z wyraźnym postrzeganiem przedmiotów z każdej odległości (mechanizm akomodacji rozregulowywuje i zaczyna szwankować).
• Dalekowzroczności często towarzyszą objawy związane z astenopią (subiektywnym uczuciem osłabienia oczu, spowodowanym przez nieskorygowaną wadę wzroku): zmęczenie oczu, ból oczu, bóle głowy, mdłości, łzawienie, pieczenie.

Żadnej z wymienionych wad wzroku nie można wyleczyć farmakologicznie. Nie zawsze też korekcja okularowa bądź soczewkami kontaktowymi przynosi pożądane efekty. 

Kiedy krótkowzroczność, bądź dalekowzroczność się ustabilizują najlepiej wykonać laserową korekcję wzroku. 

Techniki skuteczne przy laserowej korekcji krótkowzroczności to:

• LASEK/PRK: zabieg polega na odchyleniu (LASEK) albo usunięciu (PRK) górnej warstwy komórkowej rogówki (nabłonka), a następnie odpowiednim wymodelowaniu leżącej pod nią tkanki rogówki za pomocą lasera excimerowego. Celem zabiegu jest odpowiednie wymodelowanie promieniem lasera centralnej powierzchni rogówki tak aby ogniskowała ona obraz precyzyjnie na powierzchnię siatkówki.
• LASIK: technika dwuetapowa; rogówka nacinana jest za pomocą skalpela (mikrokeratomu), a następnie powierzchni rogówki jest modelowana tak, aby mogła ona właściwie ogniskować obraz na siatkówkę.
• Femto-LASIK: dzięki precyzyjnemu laserowi femtosekundowemu, chirurg wykonuje cięcie w rogówce, tworząc cienki płatek o grubości 0,1 mm – flap. Używa lasera excimerowego, by przez kilka sekund wymodelować odsłoniętą wcześniej rogówkę, następnie płatek jest z powrotem zamykany; przytwierdza się i tworzy ochronną barierę rogówki.
• Trans-PRK smart surFace:  najmniej inwazyjna metoda leczenia krótkowzroczności laserem. Korekcja dioptrii odbywa się w pierwszym etapie zabiegu, podczas gdy chirurg korzysta z wysokoprecyzyjnego lasera excimerowego. PRK była kiedyś standardową metodą leczenia oczu laserem, a metoda LASIK ją zastąpiła, ponieważ wiązała się z mniejszym bólem. Jednak technika LASIK zawodziła u Pacjentów, u których rogówka była zbyt cienka lub nieregularna. Nowoczesne możliwości Trans-PRK przyczyniły się do optymalizacji zabiegu w najważniejszym punkcie.

W korygowaniu nadwzroczności stosuje się:

• LASIK – technikę dwuetapową, w ramach której rogówka nacinana jest za pomocą skalpela (mikrokeratomu), a następnie powierzchnia rogówki jest modelowana tak, aby mogła ona właściwie ogniskować obraz na siatkówkę.
• FemtoLASIK – dzięki precyzyjnemu laserowi femtosekundowemu, chirurg wykonuje cięcie w rogówce, tworząc cienki płatek o grubości 0,1 mm – flap. Używa lasera excimerowego, by przez kilka sekund wymodelować odsłoniętą wcześniej rogówkę, następnie płatek jest z powrotem zamykany; przytwierdza się i tworzy ochronną barierę rogówki.

Także astygmatyzm poddaje się korekcji laserem. W grę wchodzą metody: LASIK (laser assisted in situ keratomileusis), LASEK/PRK  oraz Femto-LASIK (All-Laser-LASIK).