Leczenie zaćmy przy wykorzystaniu najnowszych zdobyczy chirurgii okulistycznej
Zaćma to zmętnienie soczewki oka, które w miarę powiększania się obszaru zmętniałego może prowadzić nawet do całkowitej utraty widzenia. Nie jest to jednak utrata nieodwracalna. Zaćmę można całkowicie wyleczyć, usuwając zmętniałą soczewkę i wszczepiając nową – sztuczną. Operacja zaćmy jest obecnie jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów okulistycznych.
W początkowym stadium zaćma może być całkowicie nieodczuwalna i niezauważalna. Na całym świecie aż połowa osób w wieku powyżej 70 lat cierpi na zaćmę. Obserwuje się, że ludzie w krajach rozwijających się częściej chorują na zaćmę w młodszym wieku, co może być związane z niedożywieniem i ogólnie niezdrowym trybem życia.
Wodospad, katarakta i szara gwiazda – jak nasi przodkowie wyobrażali sobie, co dzieje się w chorym oku
Zaćma pojawia się najczęściej około 50. roku życia. Coraz rzadziej używana dziś nazwa zmętniałej soczewki, czyli katarakta (ang. cataract, hiszp. catarata, fr. cataracte), doskonale uzmysławia, jak nasi przodkowie wyobrażali sobie to, co dzieje się z okiem w miarę postępowania procesu mętnienia soczewki.
Mówi się, że starożytni Grecy wierzyli, iż jeden z pierwszych objawów zaćmy – czyli widzenie jak przez mgłę, zasłonę – powodowane jest przez ciecz spływającą do wnętrza oka niczym wodospad (analogicznie do obserwowanego w przyrodzie zjawiska, kiedy na styku tych dwóch rodzajów skał powstaje rodzaj zapory pokonywanej przez wodę w gwałtowny sposób tworząc wodospad).
To zamglone widzenie jest nie tylko subiektywnie odczuwalne przez pacjenta. Mętniejąca soczewka jest na pewnym etapie widoczna z zewnątrz. Zewnętrzny obserwator dostrzega ją jako szarą – stąd, z kolei, niemiecka nazwa zaćmy czyli “grauer Star” – szara gwiazda.
W jaki sposób zaćma zmienia soczewkę oka
Soczewka oka (łac. lens)) to narząd bez nerwów i naczyń. Składa się m. in. z torebki soczewki (łac. capsula lentis) i jądra soczewki (nucleus lentis). Podobnie jak soczewka aparatu fotograficznego, soczewka oka jest krystalicznie czysta.
W ciągu naszego życia soczewka oka ulega zmianom: w jądrze tworzą się nowe komórki, przez lata soczewka staje się grubsza i mniej elastyczna. Jeśli soczewka traci elastyczność, zmienia się też jej siła refrakcji, a obiekty w pobliżu stają się coraz bardziej rozmyte. Proces ten prowadzi do rozwoju prezbiopii – czyli. tzw. dalekowzroczności starczej.
Zmiany w soczewce oka wynikające z jej zmętnienia związane są z pojawiającą się dysfunkcją pewnych wysoce skoncentrowanych białek, które pozostają przezroczyste dzięki innym białkom – ochronnym A-Crystallin (cryAA) i B-Crystallin (cryAB). Kiedy cryAA i cryAB przestają pełnić swoją funkcję ochronną, wspomniane wysokoskoncentrowane białka obecne w soczewce zbijają się razem i prowadzą do jej zmętnienia.
Objawy zaćmy, których na pewno nie przeoczysz
Zmętnienie (nieprzezroczystość, nieprzezierność) soczewki objawia się także w postaci takich dokuczliwych objawów jak:
- niewyraźnie widzenie – przede wszystkim do dali
- nadwrażliwość na światło
- wrażenie nadmiernej intensywności barw
- spowolnienie akomodacji oka do warunków oświetleniowych
- pogorszenie widzenia przestrzennego
- ostrzeganie aureoli wokół źródeł światła (efekt halo)
Wszystkie wymienione objawy są szczególnie uciążliwe dla kierowców.
Jakie są przyczyny zaćmy
Nie znamy do końca czynników prowadzących do procesów przebudowy w włóknach soczewki oka i do jej mętnienia. Za jeden z czynników uznaje się stres oksydacyjny czyli stan braku równowagi pomiędzy działaniem reaktywnych form tlenu (wolnych rodników) a biologiczną zdolnością do szybkiej detoksykacji reaktywnych produktów pośrednich lub naprawy wyrządzonych szkód. Inne czynniki, które przyczyniają się do zaćmy to:
- naturalne procesy starzenia
- promieniowanie UV
- promieniowanie podczerwone
- zbyt mała aktywność fizyczna
- cukrzyca
- niedożywienie
- palenie tytoniu
- urazy oczu
- niektóre operacje oczu (np.usunięcie ciała szklistego z oka)
- zażywanie niektórych leków (np. kortyzonu)
Kiedy matka przechodzi różyczkę podczas ciąży, płód może być obarczony zaćmą wrodzoną.
O czym powinieneś wiedzieć, decydując się na operację zaćmy
Doświadczenie chirurga, wybrana przez niego technika chirurgiczna oraz rodzaj wszczepianych soczewek są kluczowymi czynnikami, jeśli chodzi o jakość widzenia po operacji zaćmy.
Obecnie zaćmę operuje się już na wczesnym etapie. Nie czeka się, aż soczewka osiągnie taki etap zmętnienia, że pacjent ma trudności z normalnym codziennym funkcjonowaniem.
Dzięki minimalnie inwazyjnej technologii chirurgicznej i możliwości maksymalnie indywidualnego dobrania soczewek wewnątrzgałkowych, operacja zaćmy jest bezpieczna i skuteczna.
Jakkolwiek techniki chirurgiczne stosowane w leczeniu zaćmy różnią się znacznie w zależności od kliniki, w klinice Swiss Laser przeprowadzamy operacje wysokoprecyzyjnym fekoemulsyfikatorem szwajcarskiej firmy OERTLI. To metoda polegająca na wykonaniu mikronacięć (tzw. portów) w rogówce i usunięciu przez nie zmętniałej soczewki a następnie wprowadzeniu nowej. Zabieg trwa 10-15 minut. Stosujemy fakoemulsyfikcję zaćmy – metodę polegająca na usunięciu zaćmy za pomocą ultradźwiękowej końcówki i wszczepieniu sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej.
Zabieg wykonuje się w znieczuleniu powierzchniowym aplikowanym w postaci żelu lub kropli do worka spojówkowego. Na miejsce usuniętej soczewki wkłada się nową – elastyczną, zwijalną, akrylową, która sama rozwija się w torebce naturalnej soczewki i osadza we właściwym miejscu w gałce ocznej. Nacięcie jest minimalne (od 1,5 do 3 mm).
Przypomnijmy raz jeszcze: szkodzie wyrządzonej soczewce oka przez zaćmę można całkowicie zaradzić. Wymiana soczewki na nową sprawia, że wzrok wraca do normy. Co ważne, poddając się operacji zaćmy, możemy poprosić o wszczepienie takich sztucznych soczewek, które dodatkowo skorygują naszą wadę wzroku (krótko/dalekowzroczność, astygmatyzm).
Zapisz się na niezobowiązująca wizytę i konsultację, na której dowiesz się, jak możemy poprawić Twój wzrok.