Krótka historia chirurgicznej korekcji wzroku: kiedy to się wszystko zaczęło i jakie najbardziej zaawansowane metody korekcji dostępne są dzisiaj

Historia chirurgicznej korekcji wzroku sięga lat ‘50 XX wieku, kiedy to japoński oftalmolog, dr Sato, przeprowadził szereg zabiegów na ochotnikach z krótkowzrocznością. Początkowo wykonywał on nacięcia rogówki przy pomocy tradycyjnego skalpela. Choć poprawa jakości widzenia pacjentów była znaczna, były to zabiegi obarczone dużą liczbą komplikacji pooperacyjnych. Dr Sato zaprzestał wykonywania tego typu zabiegów, to około 1973 roku, ale specjaliści wciąż poszukiwali nowych rozwiązań.

Rosyjski oftalmolog, Vyataslow Fyodorow, opierając się o własne eksperymenty (najpierw na zwierzętach, potem na ludziach), zmodernizował nieco technologię Sato i zainicjował zabiegi znane dziś pod nazwą RK (Radial Keratotomy). Techniki stosowane przez Fyodorowa  – HK (Hexagonal Keratotomy), APK (Axis Parallel Keratotomy), AK (Axis Keratotomy), TK (Trasversal Keratotomy) – różniły się przede wszystkim sposobem nacięć.

Kolejne nazwisko warte zapamiętania to Jose Ignacio Barraquer. W literaturze przedmiotu jego technika operacyjna najczęściej określana jest mianem LK (Lamellar Keratomileusis). Barraquer posługiwał się specjalnym, wynalezionym przez siebie, urządzeniem zwanym mikrokeratomem.

Za jedną ze starszych metod refrakcyjnej chirurgii laserowej uznawana jest PRK (czyli fotorefrakcyjna keratektomia). To zabieg chirurgiczny wykonywanym od końca lat ’80 XX wieku. 

Pierwszy udany zabieg z użyciem lasera excimerowego przeprowadził doktor Theo Seiler w 1987 (1 slepe oko 1985, widzące 1987) roku. A co wydarzyło się później…? 

• W 1991 roku w Kanadzie zatwierdzono laser excimerowy do przeprowadzania zabiegów metoda PRK
• W 1989 roku włoski okulista Buratto (lub Pallikaris), pracując nad metodą PRK, ulepsza ją, co w konsekwencji powstaje metoda LASIK (Laser-Assisted in situ Keratomileusis).
• W 1995 roku FDA (U.S. Food and Drugs Administration – Agencja Żywności i Leków) zaakceptowała laser excimerowy i zatwierdziła PRK, czyli fotorefrakcyjną keratektomię jako ogólnodostępną procedurę medyczną. 
• W 1999 roku powstaje metoda LASEK (Laser Subepithalial Keratomileusis). Za twórcę uważa się włoskiego okulistę Kamelin Massimo. LASEK to zaawansowana PRK, która zmniejsza ból po korekcji i skraca okres regeneracji. 
• W 2003 roku grecki profesor Joannis Pallikaris opracowuje metodę EPI-LASIK.  W tym roku także pojawia się Femto-LASIK – zabieg prowadzony jest przez dwa lasery: femtosekundowy, odseparowujący cienki płatek rogówki oraz excimerowy, usuwający wadę wzroku.
• W 2009 roku powstaje metoda SBK LASIK (delikatniejsza odmiana metody LASIK).
• Relex smile chyba okolo 2012 zostaje dopuszczony na rynek

Po dwudziestu latach od wpisania lasera excimerowego na listę FDA (czyli w roku 2015), postanowiono przeprowadzić w USA ankietę wśród okulistów praktykujących chirurgię refrakcyjną. Z badań wynikało m. in. że lekarze okuliści aż 4 razy częściej poddają się zabiegom laserowej korekcji wzroku i aż 2/3 z nich rekomenduje te zabiegi najbliższym członkom rodziny. 

A jak wygląda kwestia laserowej korekcji wzroku dzisiaj – w roku 2020?

Dziś już wiemy, że nie istnieje jedna obiektywnie najlepsza metoda laserowej korekcji wad wzroku. Zabiegi laserem to zabiegi szyte na miarę – najbardziej zindywidualizowane procedury okulistyczne. 

Każda operacja laserem poprzedzona jest bardzo szczegółowymi badaniami. Choć pacjenci mogą przeczytać w sieci informacje o tym, że dana metoda dedykowana jest osobom z taką i taką wadą wzroku, a wśród przeciwwskazań wymienia się… – nigdy nie powinno się rezygnować z badań wstępnych. 

Tylko doświadczony chirurg refrakcyjny jest w stanie ocenić, czy kwalifikujemy się do operacji laserem.

Jeśli nasza rogówka jest za cienka i lekarz nie będzie w stanie opracować tzw. architektury zabiegu, czyli zaplanować operacji w taki sposób, żeby uzyskać optymalny dla pacjenta efekt, a zaprogramowanie i przeprowadzenie postępowania, nawet z wykorzystaniem najprecyzyjniejszych laserów będzie niemożliwe, lekarz wskaże nam alternatywne metody korekcji. 

Do zabiegów – już wiemy, że laserowej korekcji wad wzroku dokonuje się różnymi metodami, które ciągle się rozwijają i są udoskonalane –  kwalifikują się osoby krótkowzroczne, nadwzroczne oraz astygmatycy, a także osoby cierpiące na tzw. starczowzroczność (prezbiopię). Najnowsze technologie operacyjne umożliwiają łączenie operacji krótko-/daleko-/starczowzroczności z jednoczesnym usunięciem innych wad wzroku, np. astygmatyzmu.

Wśród najbardziej zaawansowanych metod laserowej korekcji wzroku wymienia się liczne metody powierzchniowe i głębokie.

Laserowa korekcja (wad) wzroku jest obecnie nie tylko najlepszą alternatywą dla tradycyjnych okularów i soczewek kontaktowych, ale i najbezpieczniejszym sposobem ingerencji chirurgicznej w gałkę oczną.

To znamienne: laserowa korekcja wad wzroku uznawana jest za najbardziej zaawansowaną metodę po jaką może sięgnąć chirurg refrakcyjny, ale i w ramach tej metody możemy wskazać mniej i bardziej zaawansowane techniki operacyjne.

Dla pacjenta to czytelny sygnał: laserowa korekcja wad wzroku to nie jest wynalazek na tyle świeży i niesprawdzony, żeby można się go było obawiać. To nie jest nowomodna nowinka techniczna. To szereg metod i technik, których bezpieczeństwo i skuteczność weryfikowane były przez lata.

Warto mieć świadomość, że klinika SwissLaser to centrum referencyjne firmy  SCHWIND eye-tech-solutions.

Centrum Referencyjne jest miejscem, w którym lekarze badają, diagnozują i leczą pacjentów, a jednocześnie ma ono charakter instytucji naukowej: pozwala na wymianę doświadczeń pomiędzy specjalistami i dzielenie się wyjątkowymi doświadczeniami w obszarze medycyny. Jeśli więc gdzieś pacjenci mogą korzystać z najbardziej zaawansowanych metod laserowej korekcji wzroku, to właśnie tutaj.