Prezbiopia – co musisz wiedzieć o syndromie długiej ręki?

Autor: Dr. Victor Derhartunian 14 stycznia 2025

Czy ostatnio przyłapujesz się na tym, że menu w restauracji trzymasz na wyciągnięcie ręki? A może etykiety w sklepie stały się nagle nieczytelne, jakby ktoś zmniejszył czcionkę? Jeśli masz więcej niż 40 lat i rozpoznajesz te sytuacje, najprawdopodobniej doświadczasz prezbiopii, czyli starczowzroczności, potocznie nazywanej „syndromem długiej ręki”. W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co powinieneś wiedzieć o tym naturalnym, choć czasem kłopotliwym zjawisku.

Czym jest prezbiopia (starczowzroczność)?

Prezbiopia, inaczej starczowzroczność to nie choroba – to naturalny proces związany ze starzeniem się naszych oczu, który dotyka praktycznie każdego z nas. Można powiedzieć, że jest to taki „wzrokowy objaw dojrzałości”, pojawiający się najczęściej po czterdziestce. Ale dlaczego właściwie się pojawia?

Wyobraź sobie, że Twoje oko to aparat fotograficzny. Soczewka w oku, podobnie jak obiektyw w aparacie, musi się dostosowywać, żeby ostro widzieć przedmioty znajdujące się w różnych odległościach. W młodości nasza soczewka jest elastyczna – z łatwością zmienia kształt, dzięki czemu możemy wyraźnie widzieć zarówno z bliska, jak i z daleka. Jednak z biegiem lat, podobnie jak gumka recepturka, która z czasem traci elastyczność, nasza soczewka staje się bardziej sztywna.

Ta utrata elastyczności sprawia, że soczewka ma coraz większe trudności ze zmianą kształtu, szczególnie gdy próbujemy skupić wzrok na bliskich obiektach. To właśnie dlatego instynktownie odsuwamy książkę czy telefon dalej od oczu – w ten sposób nasz układ wzrokowy próbuje sobie poradzić z tym problemem.

Objawy prezbiopii – jak ją rozpoznać?

Prezbiopia nie pojawia się nagle – to proces, który rozwija się stopniowo przez kilka lat. Początkowo możemy nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że coś się zmienia w naszym widzeniu. Oto najbardziej charakterystyczne oznaki, które mogą świadczyć o pojawieniu się prezbiopii:

Pierwszym i najbardziej charakterystycznym objawem jest właśnie „syndrom długiej ręki”. Kiedy czytamy książkę, gazetę czy przeglądamy telefon, mimowolnie odsuwamy je coraz dalej od oczu. To naturalna reakcja naszego organizmu – w ten sposób próbujemy znaleźć optymalną odległość, w której tekst staje się wyraźny.

Z czasem możemy też zauważyć, że potrzebujemy więcej światła do czytania. Jeśli przyłapujesz się na tym, że włączasz dodatkową lampkę podczas czytania wieczorem lub narzekasz na słabe oświetlenie w restauracji podczas studiowania menu – to może być kolejny sygnał prezbiopii.

Charakterystyczne są również bóle głowy i zmęczenie oczu, szczególnie pod koniec dnia lub po dłuższym czasie spędzonym na czytaniu czy pracy przy komputerze. Wynika to z tego, że nasze oczy muszą się znacznie bardziej wysilać, aby utrzymać ostrość widzenia z bliska.

Jak wygląda leczenie prezbiopii?

Na szczęście współczesna medycyna oferuje szereg skutecznych rozwiązań, które pozwalają zachować komfort widzenia mimo prezbiopii. Wybór odpowiedniej metody zależy od indywidualnych potrzeb, stylu życia i ogólnego stanu zdrowia oczu.

Najprostszym i najczęściej wybieranym rozwiązaniem są okulary do czytania. To dobra opcja dla osób, które wcześniej nie miały problemów ze wzrokiem. Jeśli jednak już wcześniej nosiliśmy okulary z powodu krótkowzroczności lub nadwzroczności, lepszym wyborem mogą być soczewki progresywne. Pozwalają one na wyraźne widzenie zarówno z bliska, jak i z daleka, eliminując potrzebę ciągłego zakładania i zdejmowania okularów.

Nowoczesną alternatywą jest laserowa korekcja wzroku. Ta metoda staje się coraz bardziej popularna, szczególnie wśród osób aktywnych zawodowo, które cenią sobie niezależność od okularów. Zabieg jest bezpieczny, przeprowadzany ambulatoryjnie i trwa zaledwie kilkanaście minut.

Wśród dostępnych metod laserowej korekcji prezbiopii na szczególną uwagę zasługują dwie techniki:

FemtoLasik to innowacyjna metoda, która pozwala stworzyć wieloogniskową rogówkę. Dzięki temu oko może automatycznie dostosowywać ostrość widzenia do różnych odległości, podobnie jak działo się to w młodości. To rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla osób, które dużo czasu spędzają przy komputerze lub wykonują prace wymagające dobrego widzenia zarówno z bliska, jak i z daleka.

Monowizja to technika, w której jedno oko jest korygowane do widzenia na odległość, a drugie do widzenia z bliska. Choć może to brzmieć dziwnie, nasz mózg szybko przystosowuje się do takiej sytuacji i automatycznie wybiera obraz z oka, które zapewnia lepszą ostrość w danej sytuacji. Ta metoda sprawdza się szczególnie u osób, które wcześniej z powodzeniem stosowały podobne rozwiązanie w soczewkach kontaktowych.

Życie z prezbiopią – praktyczne wskazówki

Niezależnie od wybranej metody leczenia presbiopii, warto wprowadzić kilka zmian w codziennym życiu, które pomogą nam lepiej funkcjonować z prezbiopią:

Zadbaj o dobre oświetlenie w miejscach, gdzie często czytasz lub wykonujesz precyzyjne prace. Lampka biurkowa z regulowanym ramieniem może okazać się nieocenionym sprzymierzeńcem.

Rób regularne przerwy podczas pracy z bliska. Zasada 20-20-20 jest tu bardzo pomocna: co 20 minut spójrz na coś oddalonego o 20 stóp (około 6 metrów) przez 20 sekund. To pomoże zmniejszyć zmęczenie oczu.

Dostosuj wielkość czcionki w urządzeniach elektronicznych. Współczesne smartfony i tablety pozwalają na łatwą zmianę rozmiaru tekstu – warto z tej możliwości skorzystać.

Kiedy udać się do specjalisty?

Jeśli zauważysz u siebie pierwsze objawy prezbiopii, nie zwlekaj z wizytą u okulisty. Wczesna diagnostyka pozwoli na dobranie najbardziej odpowiedniej metody korekcji i pomoże uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak bóle głowy czy przemęczenie oczu.

Podczas wizyty specjalista przeprowadzi szczegółowe badanie wzroku i pomoże wybrać najlepsze rozwiązanie, uwzględniające Twój styl życia, wykonywany zawód i inne indywidualne potrzeby. Warto pamiętać, że regularne badania wzroku po 40. roku życia powinny stać się stałym elementem dbania o zdrowie.

Prezbiopia jest naturalnym elementem procesu starzenia się i dotyka praktycznie każdego z nas. Jednak dzięki nowoczesnym metodom leczenia nie musi oznaczać pogorszenia jakości życia. Kluczem jest znalezienie rozwiązania, które najlepiej odpowiada naszym potrzebom i stylowi życia. Pamiętaj – dobre widzenie w każdym wieku jest możliwe, wystarczy odpowiednio o nie zadbać!

author image

Autor:

Dr. Victor Derhartunian

Dr Victor Derhartunian od 2012 roku z sukcesem prowadzi własną klinikę EyeLaser we Wiedniu (Austria), zaś od 2016 roku – Centrum Chirurgii Laserowej w Zurychu (Szwajcaria). Obie te placówki należą do wysoko ocenianych przez Pacjentów klinik w tej części Europy, a wszystko to dzięki umiejętnemu wykorzystaniu innowacyjnych technologii i zastosowaniu absolutnie wysokich standardów w pracy z Pacjentami.

Zapisz się na niezobowiązująca wizytę i konsultację, na której dowiesz się, jak możemy poprawić Twój wzrok.

Zobacz jak się umówić